معرّفي و نقد «عُيونُ الحِكم و المواعظ» - صفحه 180

رساندم. نخستين مجلس, روز يكشنبه چهارم صفر و آخرين نشست, روز دهم صفر سال 583 بود, در ميان انبوه جمعيّت كه شمار آنها از شمارش بيرون بود; مجالسى با شكوه كه سزاوار بود در صفحات تاريخ, ثبت گردد.
و خواننده اين كتاب, آن را در مسجد جامع نگاشته است. ۱
گفتنى است نسخه يمنى كتاب «المناقب» كه چاپ كتاب از روى آن صورت گرفته, ـ چنانكه در مقدّمه آن آمده ـ از روى نسخه «ابن شرفيّه شيخ ابوالحسن عليّ بن محمد بن حسن بن نزار, اهل واسط و سپس يمن» استنساخ شده و تاريخ اتمام استنساخ آن, 585 است. اين در حالى است كه در آغاز قصّه, سال اتمام آن, 580 اعلام شده است. بدين ترتيب, شايد اين نسخه اى ديگر بوده است. در ساير منابع, از ساكن شدن ابن شرفيّه در يمن, ياد نشده است. نسخه يمنى در حوزه ابن بِطريق اسدى در حلب در سال 596 نگهدارى مى شده و برخى از يمنى ها از روى آن, كتاب را بر او فروخوانده اند.
در آغاز اين نسخه اجازه استنساخ آن بدين صورت آمده است:
على بن محمد بن ساعد صنعانى يمنى در مكّه در سال 598 به صورت مُناوله ۲ براى ما روايت كرد از ابوالحسن على بن ابى الفوارس [محمد] ابن ابى نزار ابن شرفيّه از شيخ معمّر صدرالدين مقرئ رئيس جامع واسط و ابوبكر [ عبداللّه بن منصور] ابن باقلانى و قاضى جمال الدين نعمة اللّه [ابن على بن احمد] ابن عطّار و قاضى جليل القدر عزّالدين هبة الكريم بن حسن بن فرج… اين مطلب را در ماه رجب سال 591 نقل كرده است.
ليثى واسطى, علاوه بر «عيون الحكم والمواعظ», تأليفات ديگرى نيز دارد, از جمله: لُبّ اللباب فى مناقب أبى تراب. ۳۴

1.فصلنامه تراثنا, ش۵ (تابستان ۱۴۰۶هـ), ص۵۶.

2.مناوله آن است كه استاد, كتاب خود را به شاگرد داده, به وى اجازه نقل آن را بدهد. (ر.ك: دراية الحديث, كاظم مديرشانه چى, انتشارات جامعه مدرسين, ص۱۳۶)

3.أعيان الشيعة, السيد محسن الأمين, ج۸, ص۳۳۱.

4.ترجمه اين مقاله را آقاى على نصيرى به عهده داشته اند. از ايشان سپاسگزاريم. علوم حديث

صفحه از 183