حديث در اندلس - صفحه 137

اسلامى به دست آورد. ۱ همانند شبطون, هيچ يك از اندلسيانى كه شاگرد مالك خوانده شده اند, در كارِ روايت حديث نبوده اند و همان طور كه قبلاً ذكر كردم, اين تعبير, شامل منابع حديثى تدوين شده در الموطأ نمى شود. ۲
مى توان نتيجه گرفت كه الموطأ در آن دوره, به عنوان يك كتاب علم حديث, تلقّى نمى شده است. ۳
در نيمه نخست قرن سوم هجرى در اندلس, مذهب مالكى, به عنوان مكتب غالب, تسلّط يافت ۴ و جايگزين مذهب اوزاعى شد. پذيرش مذهب مالكى, همراه با تكريم مالك بن انس بود; ۵ گرچه اندلسيان, پيروان متعصّبى نسبت به تعاليم تدوين شده اش در الموطأ نبودند و در واقع, آنها اغلب به تعاليم شاگردان مالك و خصوصاً به رأى ابن القاسم ۶ احترام مى گذاشتند. ۷
تمايل هر يك از فقها نسبت به تعاليم يكى يا چند تن از شاگردان مالك, اختلافات و

1.يحيى همچنين شاگرد شبطون بود و از وى الموطأ را در هنگام اعتكاف, روايت كرده بود. در مورد شرح حال وى, ر.ك: تاريخ, ش۱۵۵۴; جذوة , ش۹۰۹; بغية; ش۲۱۴۹۷; مدارك, ج۳, ص۳۹۴ـ۳۹۷; ديباج, ج۲, ص۳۵۲ـ۳۵۳; نفح, ج۲,ص۹ـ۱۲ و J. Lopez ortiz, Figuras de juriscon sultos hispano - musulmanes Yahya b. Yahya , Religiony cultura xvI, ۱۹۳۱, pp۹۴-۱۰۴.

2.در مورد شمار احاديثش و اهمّيت آن, ر.ك: Muslim studies, II, ۲۰۲, note ۷ and schacht, origins..., p۲۲.

3.بعد از قرن پنجم هجرى, الموطأ, جزو صحاح ستّه شمرده مى شد. ر.ك: Muslim studies, II,۱۹۸-۲۰۴.

4.در مورد اين موقعيّت غالب و عدم حضور حنفيان, ر.ك: مقاله ادريس و مقاله some remarks , pp۵۸-۶۲: Aguade.

5.ر.ك: مقاله Turki

6.ر.ك: ”....Makki, Ensayo..., pp۱۲۴-۱۴۰ and Fierro, “los malidies de al-Andalus.

7.نفوذ و اعتبار وى بعد از معرّفى كردن مدوّنة سحنون افزايش يافته بود. طبق نوشته ابن شُهيد, ساكنان قُرطبه تنها قضاتى را مى پذيرفتند كه رأى ابن القاسم را اتّخاذ كرده بودند: E.Garcia, Gomez, Andalucia contra Berberia, Barcelona, ۱۹۷۹, p۱۲۷.

صفحه از 159