ستيزهايى در بين آنها به وجود آورد; ۱ آن گونه كه مى توان گفت آنها جامعه مالكى يكدستى را تشكيل نمى دادند. در هر حال, اين نكته با ارزشى است كه اشاره شود اختلافات, نتيجه وابستگى آن تعاليم به حديث نبود و احاديث, به عنوان حجّيت نهايى بحث, استفاده نشده بودند. مدركى وجود ندارد كه در نيمه نخست قرن سوم, تلاشى براى مطرح ساختن احاديث نبوى به عنوان يكى از منابع فقهى شده باشد. ۲
1ـ2. عبدالملك بن حبيب (نيمه نخست قرن سوم)
اطّلاعات در مورد عبدالملك بن حبيب, اساس استوارترى دارد. او احتمالاً از تبار مَوالى ۳ و يكى از مهم ترين فقهاى اندلسى در نيمه نخست قرن سوم هجرى بوده است; خاصّه به واسطه نقشى كه در ترويج روايات شرقى در اندلس ايفا كرده است. اطّلاعات او مدنى يا مصرى بود; چنان كه ابن حبيب در هنگام سفرش به منظور طلب حديث ـ كه در سال 208ق/823م, آغاز شد ـ از عراق ديدن نكرد. آنچه در مورد آثارش مى دانيم, ما را قادر مى سازد كه او را مانند ابن قتيبه و ابن ابى الدنيا نويسنده تأليفات متعدّد بدانيم. ۴
1.يكى از بارزترين خصومت ها بين يحيى بن يحيى و عبدالملك بن حبيب بود; چرا كه ابن حبيب, تعاليم اصبغ بن فرح مالكى را ترويج مى كرد. ر.ك:
Fierro, La heterodoxia..., appendix ۲.
2.ر.ك
Brunschvigs article and Turkis polemiques.
نقش ايفا شده توسط حديث در فقه قديمى مالكيان اندلس, اكنون مى تواند به واسطه متونى چون عُتبيه كه برجا مانده است, در شرح ابن رشد الجد در كتاب البيان مورد بررسى قرار گيرد.
3.زندگى و آثارش توسط Aguada در مقالات متعددى و خصوصاً در پايان نامه دكترايش مورد بررسى قرار گرفته است:
El Tarijde Abdalmalik b. Habib”, univeridad, Autonomade, Madrid. ۱۹۸۶, forth coming“.
4.او اين گونه توصيف شده است: فقيه, شاعر, طبيب, خطيب (مدارك, ج۴, ص۱۲۵) نحوى, عروضى, حافظ الأخبار و الأنساب و الأشعار,متصّرف فى فنون العلم (تاريخ, ش۸۱۴). همچنين او (عالم الأندلس) ناميده شده است, در حالى كه يحيى بن يحيى به (عقيلُها) و عيسى بن دينار به (فقيها) توصيف نشده اند. كتب ابن حبيب در: تاريخ, ش۸۱۴ و مدارك, ج۴, ص۱۲۷ـ۱۲۹ فهرست شده اند. نيز, ر.ك:
lopezortizin, Recepcion, p۸۸
آنها به مباحثى چون: فقه, طبقات, تاريخ, پزشكى, نجوم, قرآن و شروح الموطأ مرتبط اند. در مورد آثار موجود, ر.ك:
GAS, I,۳۶۲, III, ۲۳۰, VII, ۳۴۶, ۳۷۴, VIII, ۲۵۱, IX, ۲۲۰.
