حديث در اندلس - صفحه 145

از آنها روايت كرده است; همچنين تعداد رواياتش را نيز در بردارد. ۱ محتواى اين اثر را مى توان از طريق اشخاص و آمار زير, ارزيابى كرد:
از 1013 صحابى (بر طبق نظر ابن حزم: از بيش از 1300 تن), تعداد كلّى 30969 حديث نقل شده است. به عنوان مثال, 5374 حديث از ابو هريره, 2210حديث از عايشه, 142 حديث از ابوبكر, 537 حديث از عثمان, 586 حديث از على(ع) و 163حديث از معاوية بن ابى سفيان بوده است. بنابراين, براساس صحيحى بوده كه ابن الفرضى بيان كرده است كه بقى, اندلس را از حديثْ پُر نمود (مَلأ الأندلس حديثاً و رواية).
در ذيل شرح حال وى, ابو عبدالملك بن عبدالبر اشاره كرده است:
كان بقيٌّ أول مَن كثّر الحديث بالأندلس و نَشَره. ۲
به واقع, بقى, فراتر از محدّثان معاصرش تلقّى شده و برترين نماينده اهل حديث در زمان خود بوده است.مسند/ مصنَّف وى, هدفش را نشان مى دهد كه ارائه دادن يك نظام فقهى است, به همان شيوه كه شافعيان و حنبليان, شروع به تدوين اين گونه آثار كرده بودند. بنابراين, تعجّب برانگيز نيست كه نام بقى در طبقات شافعيان و حنبليان, ذكر شود, در حالى كه نامش در كتاب هاى طبقات مالكى نيست.
2ـ2. محمد بن وضّاح (م287ق/900م) ۳
شرح حال ابن وضّاح, ديگر فقيهى كه گفته شده علم الحديث را در اندلس معرّفى

1.ر.ك: Marin, Baqi... , pp۲۰۴-۲۰۸. با فهرستى از نسخ خطّى موجود و تصحيح العمرى با مطابقت بين كتب بقى و ابن حنبل.

2.سير أعلام النبلاء, ج۱۳,ص۲۹۱.

3.زندگى او و كتابش, توسط معمّر, در اثر تك نگارى اش مورد مطالعه قرار گرفته است. بنگريد به مرور كلّى آن توسط من در: شرق الأندلس, مجلّد سوم (۱۹۸۶), ص۲۶۱ـ۲۶۵ و مقدمه من بر تصحيح جديد كتابش البِدع.

صفحه از 159