مواجهه بين اهل رأى و اهل حديث
1. آزار محدّثان
فقهاى معاصر بقى و ابن وضّاح, اين گونه توصيف شده اند:
اهل رأى و تقليد كه از هر بحث تحقيقى حديثى گريزان اند, شيوه هاى تحقيق و بررسى حديث را به كار نمى بندند و مخالف فزونى دانش اند. ۱
در ميان اندلسيان, رأى مالك و شاگردانش بسيار معتبر است. همراه با تقليد پاسخ هايى كه به شكل مدوّنْ يافت مى گردد, آنها مخالف محدّثان هستند و محدّثان را قبول ندارند. ۲
تقليد, دينشان گرديد و پيروى كردن, موجب يقينشان. هرگاه فردى از شرق با علم حديثى كه اندوخته بود, مى آمد, آنها او را از رواج دانش باز مى داشتند و او را تحقير مى كردند, مگر اين كه وى خود را در ميان مالكيان, پنهان مى كرد [/تظاهر به مالكى بودن مى نمود] و دانش خود را به شكلى غير اصلى ارائه مى داد. ۳
يكى از فقهايى كه مخالفت مالكيان را برانگيخته بود, بَقيّ بن مَخلد بود; چرا كه او رواياتى در مخالفت با مالك, روايت كرد (الروايات المختلفة لرأيهم), ۴ و در سرزنش
1.أصحاب الرأى و التقليد, الزاهدون فى الحديث, الفارّون عن علوم التحقيق, المقصّرون عن التوسع فى المعرفة: ابن حيّان, مقتبس, ص۲۴۸ و ابن عبدالبر, بيان, ج۲, ص۱۰۹ـ۱۱۰. مقايسه كنيد با: سير, ج۱۳, ص۲۹۰ـ۲۹۱: كان علمهم بالمسائل و مذهب مالك, و كان بقى يُفتى بالأثر.
2.وانّما كان الغالب على أهلها… رأى مالك و أصحابه و التفقّه فى المسائل المدوّنية و كانوا ينصُبون لأهل الحديث ولايرضَونهم: ابن حيان, مقتبس, ص۲۶۴ و مقايسه كنيد با:
Turki, Polemiques..., pp۸-۱۴ and ۴۸-۴۹.
3.فصار التقليد دينهم والاقتداء يقينهم وكلما جاء أحد من المشرق بعلم دفعوا فى صدره و حَقَّروه من أمره, الا أن يستتر عندهم بالمالكية و يَجعل ما عنده من علوم على رسم التبعية: ابن العربى, عواصم, ج۲, ص۴۹۰ـ۴۹۱.
4.Avila, “ Nuevos datos...”, p۳۳۳.
