روشن است كه اين ضرورت, زاييده محدود بودن ظرفيت هاى فهم آدميان و متفاوت بودن ميزان درك و شعور انسان هاست. از اين رو اين پرسش ها براى همتايان انسان هاى بزرگ, مطرح نيست و هر چه از رأس مخروط نخبگان به قاعده طبقات اجتماعى فرود آييم, مشكل و دشوارى بيشتر است. چنان كه هر چه انديشه و فكر, بالنده تر باشد و فاصله ها افزون تر, اين دشوارى نمود بيشترى دارد.
بر پايه همين نكته, فهم قرآن, دير ياب است و همين نكته در فهم انديشه و رفتار پيامبرانى چون: حضرت خضر, نوح, ابراهيم و… بايد منظور گردد.
گفتنى است اين قاعده, چنان كه در فهم انديشه هاى بلندِ غير مادّى و فراتر از حصارهاى مكانى و زمانى سارى است, در فهم رفتارها و كردارهاى اجتماعى هم مى بايد به كار گرفته شود; يعنى استخراج و تدوين محكماتِ انديشه و رفتار انسان هاى بزرگ, رمزِ دستيابى به فهم درست شخصيت و زندگى آنان است.
برپايه اين قاعده, شناخت امام على(ع) و وارد شدن به دنياهاى بزرگِ انديشه و رفتار او, كشف اصول و محكمات انديشه و سيره اش را مى طلبد و بدون آن, دستيابى به نظامى موزون, ناممكن و يا دشوار است.
اين گفتار, تلاش مى كند قواعد فهم سيره سياسى امام على(ع) را تا اندازه اى بنمايانَد… و البته اين, بخشى از آن كارِ بزرگ است.
پيش از آن, لازم مى بيند تا براى نشان دادن اهمّيت و اولويت اين قاعده, به پاره اى از پرسش ها و ابهام ها در زندگى و سيره سياسى امام على(ع) اشاره شود.