امام على(ع)» است; امّا «تبيين» سيره حكومتى ايشان, فرصتى ديگر مى طلبد. ۱
اكنون با عنايت به اين مقدمه, به سه محور اساسى از سيره حكومتى على(ع) كه براى امروز ما بسيار آموزنده اند, اشاره داريم:
1. مردُمدارى در حكومت علوى
بقا و تداوم حكومت ها, رابطه مستقيم با رضايت مردم دارد. از اين رو, مردمدارى, براى زمامداران, يك سياست اجتناب ناپذير است. در اين جا ما مى خواهيم جايگاه مردمدارى و تأمين رضايت مردم را از نگاه امام على(ع) و در سيره حكومتى او مورد بررسى قرار دهيم. در اين زمينه, ذكر چند نكته, قابل توجّه است:
الف. اهتمام به رضايت عموم مردم
برخلاف آنان كه تصوّر مى كنند امام على(ع), به رضايت عامّه مردم توجه نداشت و چنين مى پندارند كه رضاى مردم, در برابر رضاى خداوند متعال است, در سيره حكومتى علوى,تأمين رضايت توده هاى مردم, يكى از اصول مهم سياسى براى كشور دارى است.
از نگاه امام على(ع), تأمين خواسته هاى مشروع مردم و راضى ساختن آنان, نه تنها در برابر رضاى خداوند نيست, بلكه در جهت تأمين رضاى حق تعالى است. امام(ع) در عهدنامه معروف خود به مالك اشتر, چنين توصيه مى كند:
۰.ليكُن أحب الأمور إليك أوسطها فى الحق و أعمها فى العدل و أجمعها لرضا الرعية, فإن سخط العامة يجحف برضا الخاصة و إن سخط الخاصّة يُغتفر مع رضا العامة. ۲
۰.بايد از كارها آن را بيشتر دوست بدارى كه نه از حق بگذرد و نه فرو مانَد, و عدالت را فراگيرنده بُود و رضايت مردم را بهتر تأمين نمايد; چرا كه نارضايتى
1.ر.ك: سياست نامه امام على(ع).
2.نهج البلاغه, نامه۵۳.
