طرفه هاي پور طاووس - صفحه 181

در طُرفه يازدهم, جمع مهاجران, مخاطب پيامبر گرامى اند و رسول خدا, خلافت و وصايت و ولايت اميرمؤمنان على(ع) را به ايشان يادآورى مى فرمايد. در همين مجلس, عمر بن خطاب, با سخنان خود, پيامبر اكرم را خشمگين مى كند.
اين تجديد تذكار با مهاجران و انصار, براى آشنايان به تاريخ اسلام, معنادار است; زيرا ـ چنان كه در كتبْ مضبوط است ـ نخستين درگيرى پس از رحلت پيامبر گرامى اسلام و بُنْ مايه رخداد سقيفه, ادّعاى متقابلِ مهاجران و انصار, مبنى بر شايستگى هر يك براى جانشينى پيامبر(ص) بود.
وجود چنين مطالبى در برخى «طرفه»ها كه برخى مستقيماً خلافت بنى عبّاس را رد مى كنند, بى شك, توجيه گر تعميه و تقيّه ابن طاووس در ذكر نام خود در طُرَف است.
در طُرفه هاى اوّل دوم و سوم, پيامبر گرامى اسلام, شمّه اى از باورها و كردارهاى مهمّ اسلامى را خاطرنشان مى فرمايد, به گونه اى كه سياهه اى از اعتقادات و نيز سيره عملى يك مسلمان راستين, از آن بَركشيدنى است.
در طُرفه اوّل, مخاطبان پيامبر(ص), على(ع) و خديجه(س) هستند و در طرفه پنجم, حمزه و در طرفه ششم, ابوذر و سلمان و مقداد.
يكى از امور عملى كه در طُرفه اوّل و ششم, مورد تصريح قرار گرفته, «وضو»ست. در طرفه اوّل آمده است:
إسباغُ الوضوء على المكاره, و اليدين و الوجه و الذراعين, و مسحُ الرأس و مسحُ الرِجْلين إلى الكعبين. (ص116)
و در طرفه ششم آمده است:
… الوضوء الكامل, على اليدين و الوجه و الذِّراعَينِ إلى المَرافِقِ, و المَسحِ على الرّأس و القَدَمينِ إلى الكَعْبَيْن, لا على خُفٍّ ولا على خِمارٍ و لا على عِمامَةٍ.(ص131)
اين تصريح به شكل وضوى صحيح و مشترط, اهمّيت فراوان دارد و چيزى بيش از بيانِ يك يا چند فرع فقهى است; زيرا شيوه وضو ـ چنان كه در كتاب هاى فريقين آمده است ـ, مورد اختلاف بنيادينْ واقع گرديد و از قالب يك اختلاف فقهى خارج شده, يك اختلاف كلان كلامى ـ تفسيرى شد. تنها خود حُكم

صفحه از 187