بسا اين حركت, بيش از مواجهه با صوفيه و تصوّف سنّى, آهنگ مواجهه با دينداريِ متكلّمانه معتزلى وار را داشته باشد. اين, چيزى است كه از نگارش هاى ابن طاووس, به صراحت برمى آيد و صاحب اين قلم, پيش از اين درباره آن سخن گفته است. ^۱
دين انديشان و دين شناسان امامى مذهب, درباره مسائل در هم پيوسته خلافت, امامت و وصايت, فراوان قلم زده اند. تفاوت بارز طُرَف با بسيارى از نگارش هاى اين شاخه, در جنبه هاى پُر رمز و راز و درونگرايانه و مندرجات اسراروَش آن است. آن باطن گرايى متشيّعانه كه هانرى كُربَن از آن سخن مى گويد, ^۲ در نگارش هاى ابن طاووس, از جمله طُرَف, بروز و ظهور ويژه اى دارد.
طُرَف, موردِ توجّه و استفاده كسانى چون علاّمه بياضى ((م877ق), شيخ حرّ عاملى و علامه مجلسى بوده است و در نگارش هاى پس از خود, اثر گذاشته است. علاّمه مجلسى, در جلاء العيون ـ كه از نگارش هاى فارسى ايشان است ـ, از طُرَف سيّد بن طاووس, با نام و نشان, نقل مطلب كرده است. ^۳
اگرچه طُرَف, پيش از اين, چند بار به طبع رسيده بود, پژوهش دانشمند ارجمند, شيخ قيس العطّار, با پيش گفتار مبسوط و عنايت به نُسخ متعدّد خطّى و چاپى اثر, در نوع خود, به راستى مغتنم است. على الخصوص, بخش توثيقات اين تصحيح ـ كه در حقيقتْ شرح طُرَف و آكنده از تتبّعات حديثى و ميراثى است ـ, بسيار بر ارزش و سود بخشى آن افزوده است. ^۴
توفيق روزافزونِ اين پژوهنده سختكوش و همه جويندگان حقيقت را در خدمت به ميراث حديثى شيعه از خداوند متعال خواهانم.