پرسشهايي درباره چند حديث - صفحه 107

۰.۲ ـ در نهج البلاغه, در توصيف ملائكه آمده است:…فليس فيهم فترة و لا عندهم غفلة و لا فيهم معصية… و مسبّحون لا يسأمون و لا يغشاهم نوم العيون و لا سهو العقول و لا فترة الأبدان و لا غفلة النسيان. ۱

۰.در آنان سستى و ضعف و غفلت نيست و به گناه, مبتلا نمى گردند. تسبيح مى كنند ونه به ملال و خستگى دچار مى شوند و نه خوابْ چشمان آنان را فرا مى گيرد و نه دچار اشتباه عقل ها مى شوند و نه ضعف و سستى بدن ها و نه غفلت فراموشى آنان را فرا مى گيرد.

۰.جالبْ آن كه در چند جمله بعد, حضرت تصريح مى فرمايد:جنبتهم الآفات و وقيتهم البليّات…

۰.آفات را از آنها دور كرده و بلايا را از آنان, بازداشته اى.

وانگهى, در روايتى از حضرت رضا(ع) ذيل ماجراى هاروت و ماروت آمده كه امروزه موجودى كه مسخ شده باشد, در روى زمين وجود ندارد و آنانى كه مسخ شدند, سه روز بيشتر زنده نماندند. ايشان در اين باره فرموده است:

۰.المسوخ لم يبق أكثر من ثلاثة أيّام حتى ماتت… و ما على وجه الأرض اليوم مسخ. ۲

3ـ نكته مهم ديگرى كه در اين روايت هست, تنافى آن با مبانى كلامى است و آن اين كه اولاً ملائكه, جزو مكلّفان به معناى مصطلح آن نيستند. لذا وظايفى را كه عهده دار هستند, از قبيل وظايف و تكاليفى كه جنّ و انسان بايد انجام دهند, نيست. علامه طباطبايى, در اين باره مى گويد: ملائكه, هم در دنيا به كارهايى موظّف و مكلّف اند, هم در آخرت; ولى تكليف آنها از سنخ تكليفى نيست كه براى انسان هاست و براى همين, در

1.نهج البلاغه, خطبه اوّل (به نقل از: الميزان, ج ۱۷, ص ۲۸۱).

2.الصافى, محمدمحسن الفيض الكاشانى, ج۱, ص ۱۵۶.

صفحه از 135