پرسشهايي درباره چند حديث - صفحه 112

احزاب :«لقد كان لكم فى رسول الله أسوة حسنة» و اطلاق آيه ۳۱ سوره آل عمران: «ان كنتم تحبون اللّه فاتّبعونى» و آيه 33 سوره احزاب: «انّما يريد اللّه ليذهب عنكم الرجس أهل البيت و يطهرّكم تطهيراً» و آيه سوم و چهارم سوره نجم: «و ما ينطق عن الهوى إن هو الاّ وحى يوحى» و آيه ششم سوره اعلى ـ و نظير آن از آياتى كه علما براى نفى سهو و نسيان و اشتباه معصوم بدان تمسّك جسته اند ـ ۱ با اين روايت, تناقض آشكار دارد.
2. حديث مزبور با رواياتى چون خبر جنود عقل و جهل ۲ و رواياتى كه دربارهٌ علم گسترده و بى كران اهل بيت(ع) است, سازش ندارد. در يكى از اين روايات به نقل از حضرت رضا(ع) آمده است: اگر خداوند, كسى را براى اداره كارهاى بندگانش برگزيند, به او شرح صدر مى دهد و در قلبش چشمه هاى حكمت به وديعه مى نهد و پى درپى, هر علمى را به او الهام مى نمايد. بعد از آن, او نسبت به پاسخ هيچ پرسشى ناآگاه و سرگردان نخواهد بود. بنابراين, او معصوم و مؤيّد و موفّق و مستحكم, و از خطا و لغزش و انحراف, در امان است. خداوند به اين ويژگى ها ممتازش ساخته تا حجّت مردم باشد. ۳
3. اهل كلام نيز از امثال اين حديث, رو برتافته اند. از جمله علامه حلّى در جايى ضمن نقد حديث «ذوالشمالين» گويد: اگر خطا و فراموشى پيامبر(ص) امكان داشته باشد, مى توان اين احتمال را در كلّيه سخنان و اعمال ايشان روا دانست كه در اين صورت, ديگر به هيچ وجه به خبرهايى كه آن حضرت از سوى خداوند تعالى و در مورد اديان و شرايع ديگر بازگو فرموده, نمى توان اعتماد كرد; زيرا امكان دارد در آنها

1.ر.ك: التنبيه بالمعلوم من البرهان, فصل سوم.

2.الكافى, ج۱, ص ۲۰ ـ ۲۳.

3.ر.ك: الكافى, ج۱, ص ۱۹۸ ـ ۲۰۳.

صفحه از 135