17 ـ نادانى

1

۰.امام على عليه‌السلام:
أَعْظَمُ الْمَصائِبِ الْجَهْلُ؛^۱

۰.بزرگ‏ترين مصيبت‏ها، نادانى است.

2

۰.امام على عليه‌السلام:
لا يَزْكو مَعَ الْجَهْلِ مَذْهَبٌ؛^۲

۰.هيچ آيينى، با نادانى رُشد نمى‏كند.

3

۰.امام على عليه‌السلام:
كَمْ مِنْ عَزيزٍ أَذَلَّهُ جَهْلُهُ؛^۳

۰.چه بسيار عزيزى كه، نادانى‏اش او را خوار ساخت.

4

۰.امام على عليه‌السلام:
اَلْعَقْلُ يَهدى وَيُنْجى، وَالْجَهْلُ يُغْوى وَيُرْدى؛^۴

۰.عقل راهنمايى مى‏كند و نجات مى‏دهد و نادانى گمراه مى‏كند و نابود مى‏گرداند.

5

۰.امام على عليه‌السلام:
اَلْجَهْلُ أَصْلُ كُلِّ شَرٍّ؛^۵

۰.نادانى ريشه همه بديهاست.

6

۰.امام على عليه‌السلام:
اَلْعِلْمُ قاتِلُ الْجَهْلِ؛^۶

۰.دانش، نابود كننده نادانى است.

7

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
إِنَّ الْجاهِلَ مَنْ عَصَى اللّه‏َ وَإِنْ كانَ جَميلَ الْمَنْظَرِ عَظيمَ الْخَطَرِ؛^۷

۰.نادان كسى است كه نافرمانى خدا كند، اگر چه زيبا چهره و داراى موقعيتى بزرگ باشد.

8

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
قَلبٌ لَيْسَ فيهِ شَىْ‏ءٌ مِنَ الْحِكْمَةِ كَبَيْتٍ خَرِبٍ فَتَعَلَّموا وَعَلِّموا وَتَفَقَّهوا وَلا تَموتوا جُهّالاً فَإِنَّ اللّه‏َ لايَعْذِرُ عَلَى الْجَهْلِ؛^۸

۰.دلى كه در آن حكمت نيست، مانند خانه ويران است، پس بياموزيد و تعليم دهيد، بفهميد و نادان نميريد. براستى كه خداوند، بهانه‏اى را براى نادانى نمى‏پذيرد.

9

۰.امام على عليه‌السلام:
لَوْ لاخَمْسُ خِصالٍ لَصارَ النّاسُ كُلُّهُمْ صالِحينَ: أوَّلُهَا الْقَناعَةُ بِالْجَهْلِ، الْحِرْصُ عَلَى الدُّنْيا، وَالشُّحُّ بِالْفَضْلِ، وَالرِّياءُ فِى الْعَمَلِ وَالإِْعْجابُ بِالرَّأْىِ؛^۹

۰.اگر پنج خصلت نبود، همه مردم جزوِ صالحان مى‏شدند: قانع بودن به نادانى، حرص به دنيا، بخل ورزى به زيادى، رياكارى در عمل، و خود رأيى.

10

۰.امام صادق عليه‌السلام:
إِنَّ اللّه‏َ لَمْ يَأْخُذْ عَلَى الجُهّالِ عَهْدا بِطَلَبِ الْعِلْمِ حَتّى أَخَذَ عَلَى الْعُلَماءِ عَهْدا بِبَذْلِ الْعِلْمِ لِلْجُّهالِ، لأَِنَّ الْعِلْمَ كانَ قَبْلَ الْجَهْلِ؛^۱۰

۰.خداوند از نادانان پيمان نگرفته كه دانش بياموزند، تا آنكه از عالمان پيمان گرفته كه به نادانان بياموزند، زيرا دانش، پيش از نادانى بود.