30 ـ مشورت

1

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
ما يَسْتَغْنى رَجُلٌ عَنْ مَشوَرَةٍ؛^۱

۰.هيچ كس از مشورت بى‏نياز نيست.

2

۰.امام حسن عليه‌السلام:
ما تَشاوَرَ قَوْمٌ إِلاّ هُدوا إِلى رُشْدِهِمْ؛^۲

۰.هيچ ملّتى با هم مشورت نكردند مگر آن‏كه راه درست خود را پيدا كردند.

3

۰.امام على عليه‌السلام:
خَيْرُ مَنْ شاوَرْتَ ذَوُواالنُّهى وَالْعِلْمِ وَاولُوا التَّجارِبِ وَالْحَزْمِ؛^۳

۰.بهترين كسى كه با او مشورت كنى كسى است كه صاحب عقل و علم و تجربه‏ها و دورانديشى باشد.

4

۰.امام على عليه‌السلام:
مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَكَ وَمَنْ شاوَرَ الرَّجالَ شارَكَها فى عُقولِها؛^۴

۰.هر كس خود رأى شد هلاك مى‏شود و هر كس با افراد صاحب نظر مشورت كند در عقل آنان شريك مى‏شود.

5

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
مُشاوَرَةُ الْعاقِلِ الناصِحِ رُشْدٌ وَيُمْنٌ وَتَوْفيقٌ مِنَ اللّه‏ِ فَإِذا أَشارَ عَلَيْكَ النّاصِحُ الْعاقِلُ فَإِيّاكَ وَالْخِلافَ فَإِنَّ فى ذلِكَ الْعَطَبَ؛^۵

۰.مشورت كردن با عاقِل خيرخواه مايه هدايت و ميمنت است و توفيقى است از جانب خداوند، پس هرگاه خيرخواه عاقل تو را راهنمايى كرد، مبادا مخالفت كنى كه موجب نابودى مى‏شود.

6

۰.امام على عليه‌السلام:
شاوِرْ فى اُمورِكَ الَّذينَ يَخْشَوْنَ اللّه‏َ تَرْشُدْ؛^۶

۰.در كارهاى خود با افراد خدا ترس مشورت كن، تا راه درست را بيابى.

7

۰.امام على عليه‌السلام:
لا تَسْتَشِرِ الْكَذّابَ فَإِنَّهُ كَالسَّرابِ يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعيدَ وَيُبَعِّهُ عَلَيْكَ الْقَريبَ؛^۷

۰.با دروغگو مشورت نكن، چون دروغگو، مانند سراب، دور را در نظرت نزديك نشان مى‏دهد و نزديك را دور.

8

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
مَنِ اسْتَشارَهُ أَخوهُ الْمُؤْمِنُ فَلَمْ يَمْحَضْهُ النَّصيحَةَ سَلَبَهُ اللّه‏ُ لُبَّهُ؛^۸

۰.هر كس برادر مؤمنش با او مشورت كند و او صادقانه راهنمائيش نكند، خداوند عقلش را از او بگيرد.

9

۰.امام سجاد عليه‌السلام:
حَقُّ الْمُسْتَشيرِ إِنْ عَلِمْتَ أَنَّ لَهُ رَأْيا أَشَرْتَ عَلَيْهِ وَإِنْ لَمْ تَعْلَمْ أَرْشَدْتَهُ إِلى مَنْ يَعْلَمُ؛^۹

۰.حقّ مشورت كننده اين است، كه اگر براى راهنمايى او نظر دارى، راهنمائيش كنى و اگر اطلاعى نداشته باشى او را به كسى كه (در آن زمينه) آگاهى دارد راهنمايى كنى.

10

۰.رسول اكرم عليه‌السلام:
يا عَلىُّ لاتُشاوِرْ جَبانا فَإِنَّهُ يُضَيِّقُ عَلَيْكَ الْمَخْرَجَ وَلاتُشاوِرِ الْبَخيلَ فَإِنَّهُ يَقْصُرُبِكَ عَنْ غايَتِكَ وَلاتُشاوِرْ حَريصا فَإِنَّهُ يُزَيِّنُ لَكَ شَرَّها؛^۱۰

۰.اى على با ترسو مشورت مكن، زيرا او راه بيرون آمدن از مشكل را بر تو تنگ مى‏كند و با بخيل مشورت مكن، زيرا او تو را از هدفت باز مى‏دارد و با حريص مشورت مكن، زيرا او حريص بودن را در نظرت زيبا جلوه مى‏دهد.