38 ـ حرص

1

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
إِيّاكُمْ وَالشُّحَّ فَإِنَّما هَلَكَ مَنْ كانَ قَبْلَكُمْ بِالشُّحِّ اَمَرَهُمْ بِالْبُخْلِ فَبَخِلوا وَأَمَرَ هُمْ بِالْقَطيعَةِ فَقَطَعوا وَأَمَرَهُمْ بِالْفُجورِ فَفَجَروا؛^۱

۰.از حرص بپرهيزيد كه پيشينيان شما در نتيجه حرص هلاك شدند، حرص آنها را به بخل وادار كرد و بخيل شدند. به قطع رحم وادار كرد و قطع رابطه كردند با خويشاوندان. به بدى وادارشان كرد و بدكار شدند.

2

۰.امام على عليه‌السلام:
إِنَّ الدُّنْيا مَشْغَلَةٌ عَنْ غَيْرِها وَلَمْ يُصِبْ صاحِبُها مِنْها شَيئا إِلاّ فَتَحَتْ لَهُ حِرْصا عَلَيْها وَلَهَجا بِها وَلَنْ يَسْتَغْنىَ صاحِبُها بِما نالَ فيها عَمّا لَمْ يَبْلُغْهُ مِنْها؛^۲

۰.براستى كه دنيا آدمى را به كلّى سرگرم خود مى‏سازد و دنياپرست به چيزى از آن نرسد، مگر آن‏كه باب حرص و شيفتگى به آن بر رويش گشوده شود و به آنچه از اين دنيا دست يافته اكتفا نمى‏كند تا در پى چيزى كه بدست نياورده نرود.

3

۰.امام حسين عليه‌السلام:
لَيْسَتِ الْعِفَّةُ بِما نِعَةٍ رِزْقا وَلاَ الْحِرْصُ بِجالِبٍ فَضْلاً وَإِنَّ الرِّزْقَ مَقْسومٌ وَالأَْجَلَ مَحْتومٌ وَاسْتِعْمالَ الْحِرْصِ طالِبُ الْمَآثِمِ؛^۳

۰.نه خوددارى از حرام و ناپسند، مانع روزى مى‏شود و نه حرص روزىِ بيشتر مى‏آورد، كه روزى تقسيم شده و اجل حتمى است و حرص به سوى گناه مى‏كشد.

4

۰.امام صادق عليه‌السلام:
حُرِمَ الْحَريصُ خَصْلَتَيْنِ وَلَزِمَتْهُ خَصْلَتانِ: حُرِمَ القَناعَةَ فَافْتَقَدَ الرّاحَةَ وَحُرِمَ الرِّضا فَافْتَقَدَ الْيَقينَ؛^۴

۰.حريص از دو خصلت محروم شده و در نتيجه دو خصلت را با خود دارد: از قناعت محروم است و در نتيجه آسايش را از دست داده است، از راضى بودن محروم است و در نتيجه يقين را از دست داده است.

5

۰.امام باقر عليه‌السلام:
مَثَلُ الْحَريصِ عَلَى الدُّنْيا مِثْلُ دودَةِ القَزِّ: كُلَّمَا ازْدادَتْ مِنَ القَزِّ عَلى نَفْسِها لَفّا كانَ أَبْعَدَ لَها مِنَ الْخُروجِ، حَتّى تَموتَ غَمّا؛^۵

۰.مَثَلِ حريص به دنيا، مثل كرم ابريشم است كه هر چه بيشتر دور خود ببافد خارج شدن از پيله بر او سخت‏تر مى‏شود تا آن كه از غصه مى‏ميرد.

6

۰.امام على عليه‌السلام:
اَلْحِرْصُ موقِعٌ فى كَثيرِ الْعُيوبِ؛^۶

۰.حرص انسان را به عيب‏هاى زيادى مبتلا مى‏كند.

7

۰.امام على عليه‌السلام:
أَغْنَى الأَْغْنياءِ مَنْ لَمْ يَكُنْ لِلْحِرْصِ أَسيرا؛^۷

۰.بى‏نيازترين بى‏نيازان كسى است كه اسير حرص نباشد.

8

۰.امام على عليه‌السلام:
اِنْتَقِمْ مِنَ الْحِرْصِ بِالْقَناعَةِ كَما تَنْتَقِمُ مِنَ الْعَدُوِّ بِالْقِصاصِ؛^۸

۰.از حرص، با قناعت انتقام بگير، چنان‏كه با قصاص از دشمن انتقام مى‏گيرى.

9

۰.امام على عليه‌السلام:
أَعْظَمُ النّاسِ ذُلاًّ الطّامِعُ الْحَريصُ الْمُريبُ؛^۹

۰.ذليل‏ترين مردم، كسى است كه طمعكار، حريص و وسوسه‏گر باشد.

10

۰.امام على عليه‌السلام:
إِنَّ الْبُخْلَ وَالْجُبْنَ وَالْحِرْصَ غَرائِزُ شَتّى يَجْمَعُها سوءُ الظَّنِّ بِاللّه‏ِ؛^۱۰

۰.به درستى كه بخل و ترس و حرص، غريزه‏ها و تمايلات متعدد و پراكنده‏اى هستند كه سوءظن به خداوند آنها را جمع مى‏كند.