43 ـ اصلاح بين مردم

1

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
اِتَّقُوااللّه‏َ وَأَصْلِحواذاتَ‏بَيْنِكُمْ‏فَإِنَ‏اللّه‏َيُصْلِحُ‏بَيْنَ‏الْمُؤْمِنينَ‏يَوْمَ‏القيامَةِ؛^۱

۰.تقواى الهى داشته باشيد و اصلاح كنيد ميان خودتان را زيرا خداوند در روز قيامت ميان مؤمنين را اصلاح مى‏كند.

2

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
أَلا اُخْبِرُكُمْ بِأَفْضَلَ مِنْ دَرَجَةِ الصِّيامِ وَالصَّلاةِ وَالصَّدَقَةِ؟ صَلاحُ ذاتِ الْبَيْنِ، فَإِنَّ فَسادَ ذاتِ الْبَيْنِ هِىَ الْحالِقَةُ؛^۲

۰.آيا شما را به چيزى با فضيلت‏تر از نماز و روزه و صدقه (زكات) آگاه نكنم؟ آن چيز اصلاح ميان مردم است، زيرا تيره شدن رابطه ميان مردم ريشه‏كن كننده دين است.

3

۰.امام كاظم عليه‌السلام:
طوبى لِلْمُصْلِحينَ بَيْنَ النّاسِ، اُولئِكَ هُمُ الْمُقَرَّبونَ يَوْمَ الْقيامَةِ؛^۳

۰.خوشابه‏سعادت‏اصلاح‏كنندگان‏بين‏مردم‏كه‏آنان‏همان‏مقرّبان‏روزقيامت‏اند.

4

۰.امام صادق عليه‌السلام:
لِلْمُفَضَّلِ ـ: إِذا رَأَيْتَ‏بَيْنَ‏اثْنَيْنِ‏مِنْ‏شيعَتِنامُنازَعَهً‏فَافْتَدِهامِنْ‏مالى؛^۴

۰.به مفضل فرمودند: هرگاه ميان دو نفر از شيعيان ما نزاعى ديدى از مال من غرامت بده (يعنى با پرداخت وجه مورد اختلاف، ميان آنان را اصلاح كن).

5

۰.امام صادق عليه‌السلام:
صَدَقَةٌ يُحِبُّهَا اللّه‏ُ: إِصْلاحٌ بَيْنَ النّاسِ إِذا تَفاسَدوا، وَتَقارُبٌ بَيْنَهُمْ إِذا تَباعَدوا؛^۵

۰.صدقه‏اى كه خداوند آن را دوست دارد عبارت است از: اصلاح ميان مردم هرگاه رابطه‏شان تيره شد و نزديك كردن آنها به يكديگر هرگاه از هم دور شدند.

6

۰.امام صادق عليه‌السلام:
اَلْكَلامُ ثَلاثَةٌ: صِدْقٌ وَكِذْبٌ وَإِصْلاحٌ بَيْنَ النّاسِ قالَ: قيلَ لَهُ: جُعِلْتُ فِداك مَا الاِْصْلاحُ بَيْنَ النّاسِ؟ قالَ: تَسْمَعُ مِنَ الرَّجُلِ كَلاما يَبْلُغُهُ فَتَخْبُثُ نَفْسُهُ، فَتَلْقاهُ فَتَقولُ: سَمِعْتُ مِنْ فُلانٍ قالَ فيكَ مِنَ الْخَيْرِ كَذا وَكَذا، خِلافَ ما سَمِعْتَ مِنْهُ؛^۶

۰.سخن سه گونه است: راست و دروغ و اصلاح ميان مردم به آن حضرت عرض شد: قربانت اصلاح ميان مردم چيست؟ فرمودند: از كسى سخنى درباره ديگرى مى‏شنوى كه اگر سخن به گوش او برسد، ناراحت مى‏شود. پس تو آن ديگرى را مى‏بينى و برخلاف آنچه شنيده‏اى، به او مى‏گويى: از فلانى شنيدم كه در خوبى تو چنين و چنان مى‏گفت.

7

۰.امام صادق عليه‌السلام:
... وَاللّه‏ِ ما اوتىَ لُقْمانُ الْحِكْمَةَ بِحَسَبٍ، وَلامالٍ وَلاأَهْلٍ وَلا بَسْطٍ فى جِسْمٍ وَلاجَمالٍ وَلكِنَّهُ كانَ رَجُلاً قَويّا إِلى أَنْ قالَ: وَلَمْ يَمُرَّ بِرَجُلَيْنِ يَخْتَصِمانِ أَوْ يَقْتَتِلانِ إِلاّ أَصْلَحَ بَيْنَهُما وَلَمْ يَمْضِ عَنْهُما حَتّى تَحاجَزا؛^۷

۰.... به خدا قسم كه: به لقمان تنها حكمت و دانش عطا نشده بود، و نيز دارائى و خانواده و قدرت جسمى و زيبايى چشمگير نداشت ولى او مردى با اراده بود تا آنجا كه امام فرمودند: و او به دو نفر كه با هم نزاع مى‏كردند و يا مى‏جنگيدند نمى‏گذشت مگر اينكه: ميانشان صلح برقرار مى‏كرد و از پيش آنان نمى‏رفت تا آنكه آنها دست از نزاع و جنگ كشيده و متفرق مى‏شدند.

8

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
أَيُّما مُسْلِمَيْنِ تَهاجَرا فَمَكَثا ثَلاثا لايَصْطَلِحانِ إِلاّ كانا خارِجَيْنِ مِنَ الإِْسْلامِ، وَلَمْ يَكُنْ بَيْنَهُما وَلايَةٌ فَأَيُّهُما سَبَقَ إِلى كَلامِ أَخيهِ كانَ السّابِقَ إِلَى الْجَنَّةِ يَوْمَ الْحِسابِ؛^۸

۰.هر دو مسلمانى كه با هم قهر كنند و سه روز به قهر خود ادامه دهند و آشتى نكنند، هر دو از اسلام بيرون روند و ميان آنان هيچ پيوند دينى نباشد و هر كدام از آنها پيش از ديگرى با برادرش حرف بزند، در روز حسابرسى زودتر به بهشت مى‏رود.

9

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
اَلصُّلْحُ جائِزٌ بَيْنَ الْمُسْلِمينَ، إِلاّ صُلْحا أَحَلَّ حَراما وَحَرَّمَ حَلالاً؛^۹

۰.صلح ميان مسلمانان جايز است، مگر صلحى كه حرامى را حلال يا حلالى را حرام كند.

10

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
إِنَّ اللّه‏َ أَحَبَّ الْكَذِبَ فِى الصَّلاحِ وَأَبْغَضَ الصِّدْقَ فِى الْفَسادِ؛^۱۰

۰.براستى كه خداوند دروغى را كه باعث اصلاح باشد دوست مى‏دارد و راستى را كه موجب فساد گردد، دشمن مى‏دارد.