44 ـ تشكر از مردم

1

۰.امام سجاد عليه‌السلام:
أمّا حَقُّ ذِى المَعروفِ عَلَيكَ فَأن تَشكُرَهُ وتَذكُرَ مَعروفَهُ، وَ تُكْسِبَهُ المَقالَةَ الحَسَنَةَ وَتُخلِصَ لَهُ الدُّعاءَ فيما بَينَكَ وَ بَينَ اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ، فَإذا فَعَلتَ ذلِكَ كُنتَ قَد شَكَرتَهُ سِرّا وَ عَلانيَةً، ثُمَّ إن قَدَرْتَ عَلى مُكافاتِهِ يَوما كافَيْتَهُ؛^۱

۰.حق كسى كه به تو نيكى كرده، اين است كه از او تشكر كنى و نيكيش را به زبان‏آورى و از وى به خوبى ياد كنى و ميان خود و خداى عزوجل برايش خالصانه دعا كنى، هرگاه چنين كردى بى‏گمان پنهانى و آشكارا از او تشكر كرده‏اى. سپس اگر روزى توانستى نيكى او را جبران كنى، جبران كن.

2

۰.امام رضا عليه‌السلام:
مَنْ لَمْ يَشْكُرِ الْمُنْعِمَ مِنَ الْمَخْلوقينَ لَمْ يَشْكُرِ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ؛^۲

۰.هر كس در مقابل خوبى مردم تشكر نكند، از خداى عزّوجلّ تشكر نكرده است.

3

۰.امام على عليه‌السلام:
إنَّ مَكْرَمَةً صَنَعتَها إلى أحَدٍ مِن النّاسِ، إنّما أكرَمتَ بِها نَفسَكَ وزَيَّنتَ بِها عِرضَكَ، فَلا تَطلُبْ مِن غَيرِكَ شُكرَ ما صَنَعتَ إلى نَفسِكَ؛^۳

۰.اگر به كسى خوبى كردى در واقع با اين كار خود را گرامى داشته‏اى و به خودت آبرو داده‏اى، پس به سبب خوبى‏اى كه به خودت كرده‏اى از ديگران خواهان تشكر مباش.

4

۰.امام على عليه‌السلام:
شُكْرُكَ لِلرّاضى عَنْكَ يَزيدُهُ رِضا وَوَفاءً، شُكْرُكَ لِلسّاخِطِ عَلَيْكَ يوجِبُ لَكَ مِنْهُ صَلاحا وَتَعَطُّفا؛^۴

۰.سپاسگزارى تو از كسى كه از تو راضى است، موجب رضايت و وفادارى بيشتر او مى‏شود و سپاسگزاريت از كسى كه از تو ناخشنود است، سبب رفع ناراحتى و مهربانى او نسبت به تو مى‏شود.

5

۰.امام على عليه‌السلام:
مَنْ صَنَعَ بِمِثْلِ ما صُنِعَ اِلَيْهِ فَاِنَّما كافاهُ وَمَنْ اَضْعَفَهُ كانَ شَكورا؛^۵

۰.هر كس در برابر خوبى‏اى كه به او شده همانند آن را انجام دهد آن را تلافى كرده است و اگر بيشتر از آن خوبى كند، سپاسگزارى نموده است.

6

۰.امام رضا عليه‌السلام:
إنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ أَمَرَ... بِالشُّكْرِ لَهُ وَلِلْوالِدَيْنِ فَمَنْ لَمْ يَشْكُر والِدَيْهِ لَمْ يَشْكُرِ اللّه‏َ؛^۶

۰.خداى عزّوجلّ دستور داد... به سپاسگزارى از خود و از پدر و مادر، پس كسى كه از پدر و مادر خود سپاسگزارى نكند از خداوند سپاسگزارى نكرده است.

7

۰.امام صادق عليه‌السلام:
لَعَنَ اللّه‏ُ قاطِعى سُبُلَ المَعروفِ قيلَ وَما قاطِعوا سُبُلِ المَعْروفِ؟ قالَ: اَلرَّجُلُ يُصنَعُ إلَيهِ المَعْروفَ فَيَكفُرُهُ، فَيَمْتَنِعُ صاحِبُهُ مِن أن يَصنَعَ ذلِكَ إلى غَيرِهِ؛^۷

۰.خدا لعنت كند راهزنان نيكى را. سئوال شد راهزنان نيكى چه كسانى هستند؟ فرمودند: كسى كه به او نيكى شود، و او ناسپاسى كند، در نتيجه نيكوكار را از نيكى به ديگران باز دارد.

8

۰.امام على عليه‌السلام:
لا يُزَهِّدَنَّكَ فِى المَعروفِ مَن لا يَشكُرُ لَكَ، فَقَد يَشكُرُكَ عَلَيهِ مَن لا يَستَمتِعُ بِشَى‏ءٍ مِنهُ، وَقَد تُدرِكُ مِن شُكرِ الشّاكِرِ أكثَرَ مِمّا أضاعَ الكافِرُ، واللّه‏ُ يُحِبُّ المُحسِنينَ؛^۸

۰.تشكر نكردن ديگران از تو نبايد تو را به خوبى كردن بى‏رغبت سازد، زيرا كسى كه از آن نيكى كم‏ترين بهره‏اى نمى‏برد (يعنى خداوند) از تو قدردانى مى‏كند و از سپاسگزارى اين سپاسگزار به بيش از آن چيزى مى‏رسى كه فرد ناسپاس فرو گذاشته است و خداوند نيكوكاران را دوست دارد.

9

۰.امام صادق عليه‌السلام:
إنَّ المُؤمِنَ مُكَفَّرٌ وذلِكَ أنَّ مَعروفَهُ يَصعَدُ إلىَ اللّه‏ِ تَعالى فَلا يَنتَشِرُ فِى النّاسِ، والكافِرُ مَشهورٌ وذلِكَ أنَّ مَعروفَهُ لِلنّاسِ يَنتَشِرُ فِى النّاسِ ولا يَصعَدُ إلَى السَّماءِ؛^۹

۰.مؤمن ناسپاسى مى‏شود، زيرا خوبى او به درگاه خداى تعالى بالا مى‏رود و در ميان مردم شايع نمى‏شود، اما خوبى‏هاى كافر شايع مى‏شود چون براى مردم است و به درگاه الهى بالا نمى‏رود.

10

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
أفْضَلُ النّاسِ عِنْدَ اللّه‏ِ مَنْزِلَةً وَأَقْرَبُهُمْ مِنَ اللّه‏ِ وَسيلَةً الْمُحْسِنُ يُكَفَّرُ إحْسانُهُ؛^۱۰

۰.بهترين مردم در نزد خداوند و نزديك‏ترين آنان به او، نيكوكارى است كه از نيكى او قدردانى نمى‏شود.