64 ـ قرض

1

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَرَأَيْتُ عَلى بابِها: اَلصَّدَقَةُ بِعَشَرَةٍ وَالْقَرْضُ بِثَمانيَةَ عَشَرَ فَقُلْتُ يا جَبْرَئيلُ كَيْفَ صارَتِ الصَّدَقَةُ بِعَشَرَةٍ وَالْقَرْضُ بِثَمانيَةَ عَشَرَ؟ قالَ: لأَِنَّ الصَّدَقَةَ تَقَعُ عَلى يَدِ الْغَنِّىَ وَالْفَقيرِ وَالْقَرْضُ لايَقَعُ إِلاّ فى يَدِ مَنْ يَحْتاجُ إِلَيْهِ؛^۱

۰.وارد بهشت شدم، ديدم بر در آن نوشته است (ثواب) صدقه ده برابر است و قرض هجده برابر. گفتم: اى جبرئيل چرا صدقه ده برابر و قرض هجده برابر است؟ گفت: زيرا صدقه به دست نيازمند و بى‏نياز مى‏رسد اما قرض جز به دست كسى كه به آن نياز دارد، نمى‏رسد.

2

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
مَنْ أَخَذَ أَمْوالَ النّاسِ يُريدُ أَداءَها أَدَّى اللّه‏ُ عَنْهُ وَمَنْ أَخَذَها يُريدُ إِتْلافَها اَتْلَفَهُ اللّه‏ُ؛^۲

۰.هر كس اموال مردم را بگيرد و قصد پرداخت آن را داشته باشد خداوند آن را بپردازد (او را يارى مى‏كند) و هر كس اموال مردم را بگيرد و قصد تلف كردن داشته باشد خداوند آن را تلف كند.

3

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
إِنَّ اللّه‏َ تَعالى مَعَ الدّائِنِ حَتّى يَقْضىَ دَيْنَهُ مالَمْ يَكُنْ دَيْنُهُ فيما يَكْرَهُ اللّه‏ُ؛^۳

۰.خداوند يار قرض‏دار است تا قرض خود را بپردازد به‏شرط آن‏كه قرض وى بر خلاف رضاى خدا نباشد.

4

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
مَنْ أَقْرَضَ مَلْهوفا فَأَحْسَنَ طِلْبَتَهُ اسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ وَأَعْطاهُ اللّه‏ُ بِكُلِّ دِرْهَمٍ أَلْفَ قِنْطارٍ مِنَ الْجَنَّةِ؛^۴

۰.هر كس به گرفتار و درمانده‏اى قرض بدهد و در پس گرفتن آن خوشرفتارى كند [گناهانش پاك شده] اعمالش را دوباره شروع مى‏كند و خداوند در برابر هر درهم، هزار قنطار (ثروتى فراوان) در بهشت به او عطا كند.

5

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
مَنِ احْتاجَ إِلَيْهِ أَخوهُ الْمُسْلِمُ فى قَرْضٍ وَ هُوَ يَقْدِرُ عَلَيْهِ فَلَمْ يَفْعَلْ حَرَّمَ اللّه‏ُ عَلَيْهِ ريحَ الْجَنَّةِ؛^۵

۰.كسى كه برادر مسلمانش در قرضى به او نياز پيدا كند و او بتواند قرض بدهد و چنين نكند، خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى‏كند.

6

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
كَما لايَحِلُّ لِغَريمِكَ أَنْ يَمْطُلَكَ وَهُوَ مُؤْسِرٌ فَكَذلِكَ لايَحِلُّ لَكَ أَنْ تَعْسِرَهُ إِذا عَلِمْتَ أَنَّهُ مُعْسِرٌ؛^۶

۰.همانطور كه براى آن كسى كه از تو قرض گرفته جايز نيست كه اداء آن را به تأخير بيندازد، پس براى تو هم جايز نخواهد بود كه با اين‏كه مى‏دانى او تنگدست است از او مطالبه كنى.

7

۰.امام رضا عليه‌السلام:
اِعْلَمْ أَنَّ مَنِ اسْتَدانَ دَيْنا وَنَوى قَضاءَهُ، فَهُوَ فى أَمانِ اللّه‏ِ حَتّى يَقْضيَهُ، فَإنْ لَمْ يَنْوِ قَضاءَهُ فَهُوَ سارِقٌ؛^۷

۰.كسى كه قرض بگيرد در صورتى كه تصميم داشته باشد آن را پس دهد در امان خداست تا آن را اداء كند ولى اگر تصميم نداشته باشد آن را به صاحبش برگرداند، دزد محسوب مى‏شود.

8

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
مَنْ أَرادَ تُسْتَجابُ دَعْوَتُهُ وَأَنْ تُكْشَفَ كُرْبَتُهُ فَلْيُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ؛^۸

۰.هر كس مى‏خواهد دعايش مستجاب و اندوهش برطرف شود، به تنگدست مهلت دهد.

9

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
أَقِلَّ مِنَ الدَّيْنِ تَعِشْ حُرّا؛^۹

۰.قرض كمتر گير تا آزاد باشى.

10

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
حوسِبَ رَجُلٌ مِمَّنْ كانَ قَبْلَكُمْ فَلَمْ يوجَدْ لَهُ مِنَ الْخَيْرِ شَىْ‏ءٌ إِلاّ أَنَّهُ كانَ رَجُلاً موسِرا وَكانَ يُخالِطُ النّاسَ وَكانَ يَأْمُرُ غِلْمانَهُ أَنْ يَتَجاوَزوا عَنِ الْمُعْسِرِ فَقالَ اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ لِمَلائِكَتِهِ نَحْنُ أَحَقُّ بِذلِكَ مِنْهُ تَجاوَزوا عَنْهُ؛^۱۰

۰.يكى از گذشتگان را به حساب كشيدند و كار نيكى نداشت جز آن‏كه مرد توانگرى بود و با مردم داد و ستد داشت و به غلامان خود مى‏گفت از مطالبه واماندگان درگذريد خداوند به فرشتگان گفت: ما به گذشت از او سزاوارتريم، از او درگذريد.