(كه در اواسط قرن چهارم مى زيسته), و دو كتاب التهذيب و الاستبصار از محمد بن حسن طوسى(از عالمان اواسط قرن پنجم).
از آن جا كه اين چهار كتاب به نيكو ترين شيوه, مرتّب و باب بندى شده اند و عمده ترين آنچه در «اصول» بوده, در آنها جمع آورى شده, مراجعه به آنها آسان است. چه بسا خبر واحدى از اخبار «اصول» بر حسب آنچه راوى شنيده, مشتمل بر احكام فراوان و در باب هاى بسيارى نقل شده باشد. سه شيخ بزرگوار ـ كه بدانها اشاره شد ـ در جمع و تبويب آن تلاش نموده و در اين راه, از نقد عمر گران مايه, مايه گذاشتند; بويژه كتاب كلينى «الكافى» كه بهترين, مضبوط ترين و مرتّب ترينِ كتب اربعه است; گرچه «التهذيب», از حيث شمول اخبار, جامع تر است. با وجود اين, هيچ يك از كتب اربعه, شامل همه اخبار نيست. از اين رو, پس از آن, محدّث فاضل, محمد بن حسن, معروف به حرّ عاملى, در قرن يازدهم كتابى به نام وسائل الشيعه الى أحكام الشريعة تأليف نمود و همه آنچه را در كتب اربعه گرد آمده بود, در آن آورد و از كتاب هاى مشهور در اين موضوع نيز بدان افزود و در حُسن ترتيب و تبويب آن كوشيد و اين كار را در مدت بيست سالْ سامان داد.

صاحب وسائل, به امكان جمع بين بسيارى از رواياتِ متعارض توجّه داد و تفسير روايات را لحاظ نكرد. فيض كاشانى نيز كوشيد تا ايرادات كتب اربعه را رفع كند و لذا الوافى را نگاشت و در آن, تفسير پاره اى از مشكلات احاديث را بر عهده گرفت. جمع بين اين دو ـ آن چنان كه ما نيز در ابتدا گمان داشتيم ـ سخت و يا خارج از حدّ امكان نبود و صاحب الوافى نيز بدين امكان, اشاره كرده است.
با توجّه به نواقصى كه بدانها اشارت رفت, به اين نتيجه رسيديم كه تدارك كاستى هاى موجود در كتب اخبار به