است كه بر اساس آنها حكم شرعى استنباط مى شود.

با اتمام فايده نهم, مقدمه كتاب پايان مى يابد و متن بر اساس شيوه اى كه بدان اشارت رفت, از جلد سوم آغاز مى شود و شامل مباحثى از «كتاب الطهارة» است, از آب مطلق تا آبى كه در غسلْ استعمال مى شود. متأسفانه اين تأليف ارزشمند, در همين جا متوقّف مى گردد و مؤلف به ادامه و تكميل اثر, توفيق نمى يابد; چون تأليف البحر الزخّار, اندكى پيش از شروع جنگ جهانى اوّل آغاز مى شود و با شعله ور شدن جنگ ـ كه چهار سال به طول انجاميد و همّ و غم مردمْ قبل از هر چيز, حفظ جانشان بود ـ, اين اثر نيز متوقّف مى مانَد و با اتمام جنگ, مؤلف به فكر تأليف كتاب أعيان الشيعة مى افتد, با اين اميد كه بتواند بين دو تصنيف (ادامه تأليف البحر الزخّار و فراهم سازى أعيان الشيعة) جمع كند و چون درمى يابد كه اين كار برايش ممكن نيست, همّت خود را صرف تأليف أعيان الشيعة مى كند تا در فرصتى ديگر, به ادامه و تكميل البحر الزخّار بپردازد; ولى ـ چنان كه گذشت ـ, با درگذشت او البحر الزخّار به فرجام نمى رسد.
در پايان بايد اذعان كرد كه تأليف حاضر, گام بلندى است براى دسترس يافتن به منابع استنباط; ولى دريغ كه مؤلف بر اتمام آن, توفيق نيافت. اگر كسانى اين راه را به شيوه اى كه مرحوم امين پيموده است, دنبال كنند, بى شك, خدمتى به عرصه فقاهت و اجتهاد نموده اند. بدين اميد, پيشاپيش, تلاش آنان را مى ستاييم و بر روان مؤلف ـ كه اين طريق را پى نهاد ـ, درود مى فرستيم.