روشی نو در شناخت راويان حديث(1) - صفحه 81

نقل هاى 38 تا 45, به طورى كه در جدول شماره 4 نشان داده شده, عبارت است از يك مجموعه از چهار نقل از: عبدالرزّاق ـ معمر ـ زهرى ـ عامر ـ سعد نقل 41 نيز مورد ديگرى است كه بهتر است به عنوان ارجاع در نظر گرفته شود. مسلم, سلسله روايت را نقل مى كند و فقط مى گويد كه حديث مشابهى از طريق اين سلسله براى او نقل شده است. متن هر سلسله نقل, كامل و ترتيب ارائه آنها به شكل همان طرح اوّليه اى است كه براى احاديث سفيان ـ زهرى ـ عامر ـ سعد, ارائه داده ام.
در نقل 42, همه جملات مربوط به مهاجرت حذف شده اند. نقل 43 كامل است و تنها نكته شايان توجّه, ترتيب معكوس دو جمله اوّل است. دو نقل آخر از احاديث زهرى ـ عامر ـ سعد, نمونه خوبى از اختصار بيش از حدّ را ارائه مى دهند. هر دو حديث از بخارى نقل شده كه وى نيز از ابواليمن حكم بن نافع ـ شعيب ـ زهرى ـ عامر ـ سعد, نقل نموده است. هر دو فقط اين جمله را نقل كرده اند كه «تو براى هر چه كه انفاق كنى, ثواب مى برى, حتى براى لقمه غذايى كه در دهان همسرت مى گذارى».
احاديث سعد بن ابراهيم ـ عامر ـ سعد, كاملاً متفاوت از احاديث زهرى ـ عامر ـ سعد است. در اين جا امكان استفاده از همان طرحى كه براى احاديث سفيان ـ زهرى ـ عامر ـ سعد ارائه شده است نيز وجود دارد 4 امّا ارائه يك طرح جديد, مناسب تر به نظر مى رسد.

۰.أخبرنا الفضل بن دُكين و محمد بن عبداللّه الأسدى قالا: أخبرنا سفيان, عن سعد, عن عامر بن سعد, عن سعد, قال: جاءنى النبى ـ صلى اللّه عليه و سلّم ـ يعودنى و أنا بمكّة و هو يكره أن أموت بالأرض التى هاجرت منها, فقال: «يرحم اللّه ابن عفراء!» فقلت: يا رسول اللّه! أوصى بمالى كلّه؟ قال: «لا» قلت: فالشطر؟ قال: «لا», قلت: «الثلث؟ قال: الثلث والثلث كثير, إنّك أن تدع ورثتك أغنياء خير من أن تدعهم عالة يتكففون الناس فى أيديهم, و إنّك مهما أنفقت على أهلك من نفقة فانها صدقة, حتى اللقمة ترفعها إلى فى امرأتك, و عسى اللّه أن يرفعك, فينتفع بك قوم, و يضرّ بك آخرون». قال: ولم يكن له يومئذٍ إلا ابنة.

۰.فضل بن دُكين و محمد بن عبداللّه اسدى گفتند كه سفيان از عامر بن سعد, و او هم

صفحه از 86