نجف فرستاده است.
بيشتر مباحث اين رساله, كلامى است و در آن درباره مسائلى چون تخلّف معلول از علّت تامّه, قدرت الهى, روح و نفس ناطقه و عالم عِلوى و… بحث شده است, با عنايت به رواياتى كه درباره موارد مذكور, در كتاب «العقل والجهل» و كتاب «التوحيد» اصول كافى آمده است.
ملا خليل, مشى اخباريگرى داشته و به شدّت با فلسفه و عرفان, مخالفت مى نموده و در اين رساله نيز حملات تندى به ديدگاه فلاسفه مى نمايد. براى آشنايى با نظريات فلاسفه درباره موارد مطرح شده در اين رساله, مى توان به شرح أصول الكافى ملاّ صدرا مراجعه كرد.

نسخه هاى خطى رساله نجفيه

تا به حال, چهار نسخه خطى از رساله مذكور, شناسايى شده است:
1. نسخه كتاب خانه سلطان العلما در تهران (نك: الذريعة, ج20, ص 371).
2 . نسخه شماره 35 ـ 33 كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى با تاريخ كتابت 1102ق.
3. نسخه كتاب خانه دانشكده ادبيات دانشگاه تهران, معرفى شده در فهرست كتاب خانه مذكور(ج3, ص 35).
4. نسخه كتاب خانه مدرسه امام صادق(ع) در بروجرد كه در مجلّه ميراث جاويدان (ش 12, ص 621) معرّفى شده و عكس آن به شماره 1191 در مركز احياى ميراث اسلامى قم نگهدارى مى شود و اين تصحيح از روى عكس مذكور انجام شده است. اين نسخه در قرن دوازدهم كتابت شده و جاى عناوين در آن, خالى مانده است.
بسم اللّه الرحمن الرحيم
الحمدلله رب العالمين والصلوة على محمّد خير خلقه و على خير الأوصياء و آلهما المعصومين.
وبعد, اين رساله نجفيه مشتمل است بر مكتوبى متضمّن به سؤالات كه از جانب بعض فضلا[ى] ساكنين نجف