منبعي تازه ياب براي تدوين ديوان اشعار معصومان(ع) - صفحه 102

(شيعيانه)ى ۱ ـ حاكم بر بسيارى از اوراق و مطالب اين كتاب كهن است. در همين رابطه, مقادير معتنابهى از احاديث و مأثورات و گفتآوردهاى منقول از اهل بيت عصمت و طهارت ـ عليهم الصّلاة والسّلام ـ در اين جنگ دستياب مى شود تا حدّى كه اگر تنها همين بخش از مطالب جُنگ مهدوى بيرون نويس و تدوين و تحقيق شود و با پژوهش نامه اى مناسب منتشر گردد, به كتابى وزين و خواندنى بدل مى گردد; چون كتابت محتويات اين جُنگ, على الظّاهر, از سال 753 ق, به بعد ۲ انجام گرفته و بيشتر اوراق و مكتوبات آن بسيار كهنه است. پايگاه اين گونه محتويات, آن را در ميان نگارش هاى كهن حديثى, بايد ممتاز قلمداد كرد.
نگارنده اين سطور, هم به جهت تعلّق خاطرى كه به موضوع اشعار منسوب به معصومان (ع) داشته, و هم به مقتضاى تصحيح و تحقيق مناقب آل أبى طالب (ع) ابن شهرآشوب ـ ره ـ كه مصحّح و محقّق را از تصفّح و پى جويى نشان هر نقل منثور و منظوم در اين گونه متون قديم ناگزير مى دارد, كوشيد همه اشعار منسوب به معصومان (ع) را در اين جُنگ ببيند و بخواند.

1.در تمييز بين (شيعى) و (متشيّع), به تعبير استاد جلال الدّين هُمايى(قده), نظر داشته ام كه مفهوم عامّ (تشيّع) را هواخواهى على و آل على و خاندان پيغمبر اكرم ـ صلوات اللّه عليهم أجمعين ـ مى داند (ر.ك: مولوى نامه, نشر هُما, چ ۹, ج ۱, ص ۵۱). اين مفهوم, اگرچه از حقيقت دينى و كلامى (تشيّع) عام تر است, ولى در ادوارى از تاريخ و در برخى كاربردهاى تراثى لفظ (تشيّع), ظهورى ترديدناپذير دارد (ر.ك: تاريخ تشيّع در ايران, رسول جعفريان, انتشارات انصاريان, ج ۱).

2.دكتر پورجوادى, پيش از نشر نسخه برگردان, در مقاله اى نوشته بودند كه اين جُنگ را كاتبان مختلف در زمان هاى مختلف از قرن هشتم تا سيزدهم نوشته اند… قديم ترين اثر آن, ظاهراً رساله اى است از أبوعبد اللّه معصومى درباره عشق… كه در تاريخ ۷۵۴ ق, كتابت شده است (محقّق نامه, به كوشش بهاء الدّين خرّمشاهى و جويا جهانبخش, تهران, سينانگار, ۱۳۸۰ ش, ج ۱, ص ۴۶۴). رساله مورد اشاره آقاى دكتر پورجوادى را مى توان در نسخه برگردان, رويه هاى ۴۴۸-۴۵۸, ملاحظه كرد. پايان ترقيمه رساله از اين قرار است: (… فى تاريخ سنة أربع و خمسين و سبعمائة).

صفحه از 121