سير نگارشهاي اهل سنّت در حوزه مصطلح الحديث(1) - صفحه 142

34. نخبة الفكر فى مصطلح اهل الأثر، احمد بن على بن محمّد بن حجر العسقلانى (773 - 852 ق).
اصل اين كتاب پنج صفحه است، كه به درخواست برخى - كه احتمالاً عز بن جماعة يا شمس الدين زركشى بوده اند - اصطلاحات حديثى را به صورت مختصر آورده است. ابن حجر متن نخبةالفكر خود را شرح كرده است.
35. نزهة النظر فى توضيح نخبة الفكر فى مصطلح أهل الأثر، ابن حجر عسقلانى (773 - 852ق)، تحقيق : نور الدين عتر، بيروت - دمشق: دار الخير، چاپ دوم، 1414 ق /1992 م.
ترتيب نخبة الفكر مبتكرانه است و از مؤلفان قبل بخصوص ابن صلاح تقليد نكرده است. ابن حجر آغازگر روش جديدى در طرح مباحث مصطلح الحديث است. وى در نخبة الفكر ابتدا سابقه علم مصطلح الحديث را تذكر مى دهد و سپس با تقسيم خبر به متواتر و آحاد و اقسام خبر واحد، مطالب را ادامه مى دهد.
او نخست، خبر واحد را به سه قسم (مشهور، عزيز و غريب) تقسيم مى كند و پس از توضيح هر يك، به تعريف صحيح، حسن، ضعيف و اقسام آن و نيز شاذ و محفوظ، معروف و منكر و...مى پردازد.
به اين ترتيب، بعضى از اقسام ذكر شده در مقدمه ابن صلاح را در يكديگر ادغام كرده، ترتيب برخى از انواع را به هم زده است. مثلاً دو نوع 61 و 63 مقدمه ابن صلاح را به هم آميخته و از آن با عنوان «معرفة الأسماء المجردة...» ياد كرده است.
(در مقدمه ابن صلاح نوع 61، معرفة الثقات وا لضعفاء و نوع 63، معرفة طبقات الرواة و العلماء است).
همچنين در مقدمه ابن صلاح، مشهور، غريب و عزيز در نوع 31 تا 33 بحث شده؛ ولى ابن حجر، شروع خبر واحد را با وضع سندى يا بر مبناى تقسيم عددى راويان آورده

صفحه از 128