نگاهى به خطبة الافتخار و خطبه تطنجيه

مسعود بيدآبادى

در شماره 22 فصلنامه علوم حديث درباره كتاب مشارق أنوار اليقين حافظ رجب بُرسى به تفصيل سخن گفتيم و به مباحث كتاب مذكور و انتقادها و دفاعيات از مضامين آن كتاب اشاره نموديم و در آنجا يادآور شديم كه يكى از مطالب مهم درباره مشارق الأنوار، بحث از دو خطبه منسوب به اميرالمؤمنين(ع) است كه به نامهاى خطبة الافتخار و خطبه تطنجيه مشهور گشته است.
رجب برسى اين دو خطبه را در كتاب خود آورده و به مضامين آن انتقادى وارد نساخته، بلكه از مجموع مطالب وى استفاده مى شود كه مطالب مطرح شده در اين دو خطبه را پذيرفته است.
در آنجا وعده كرديم كه بحث درباره اين دو خطبه را در مقاله اى مستقل مطرح نماييم. اكنون سخنى كوتاه در اين باره تقديم داشته، بحث تفصيلى را به فرصتى ديگر وامى گذاريم. گفتنى است آنچه بُرسى در مشارق الأنوار به عنوان خطبة الافتخار آورده، تنها بخشى از خطبة البيان است كه الفاظ آن متفاوت با نسخه هاى ديگر است، ولى در معنا و مضمون شبيه به آن است.