نگاهي به «خطبة الافتخار و خطبه تطنجيه» - صفحه 74

نسخه اى از آن به شماره 6123 در كتابخانه آستان قدس رضوى موجود است تاريخ كتابت نسخه 1094 ق است. ۱
9 . شرح خطبة البيان، سيد حسين قدسى شريفى، تأليف در 1362 ق. ۲
10 . شرح خطبة البيان، ميرزا ابوالقاسم گيلانى قمى (م 1231 ق)، گفتارى است از ميرزاى قمى در جامع الشتات در پاسخ به پرسشى كه درباره خطبه مذكور شده است. ۳
11 . شرح تُركى خطبة البيان، سيد حسين بن سيد غيبى، كه از سنّيان بوده است. چند نسخه از شرح وى تاكنون شناخته شده است؛ از جمله در كتابخانه تربيت تبريز(فهرست، ص 13، ش 16)، و كتابخانه آيت اللّه مرعشى قم، به شماره 5144 (فهرست، ج 13 ، ص 349، بدون نام شارح)، و كتابخانه آيت اللّه گلپايگانى قم، به شماره 131/ 6 (فهرست چاپ نشده كتابخانه آيت اللّه گلپايگانى). نسخه اخير در جمادى الاولى 985 ق كتابت شده است و شارح، اين خطبه را در هفتاد بخش شرح كرده و هر قسمت از خطب را يك «كلمه» ناميده است. ترجمه تركى خطبة البيان در كتابخانه شخصى سيد حسين شهشهانى در اصفهان بوده كه ممكن است از سيد حسين غيبى باشد. ۴ و نيز نسخه شماره B617 كتابخانه دانشگاه لس آنجلس كه مشتمل بر شرح مذكور است. ۵
12 . شرح خطبة البيان، محمدتقى مجلسى (م 1070 ق). اين شرح به فارسى است و نسخه اى از آن به شماره 1573 در كتابخانه ملك نگهدارى مى شود. ۶
13 . قاضى سعيد قمى نيز قسمتى از خطبه را ضمن شرح حديث غمامه شرح كرده است.
14 . گويا عبدالرحيم دماوندى نيز شرحى بر خطبه دارد. شيخ آقا بزرگ تهرانى در الذريعة (ج 26، ص 310)،

1.ر.ك: فهرست الفبايى آستان قدس رضوى، ص ۲۲۷.

2.ر.ك: الذريعة، ج ۷، ص ۲۰۰.

3.ر.ك: فهرست كتابخانه دانشگاه تهران، ج ۵، ص ۱۱۹۳، و ج ۸ ، ص ۲۴۳.

4.ميراث اسلامى ايران، ج ۵، ص ۵۹۸.

5.نشريه نسخه هاى خطى، دفتر يازدهم و دوازدهم، ص ۴۳۴.

6.ر.ك: فهرست كتابخانه ملك، ج ۳ ، ص ۵۰۱.

صفحه از 77