مروري بر كتاب «دانش دراية الحديث»و... - صفحه 176

مقباس الهداية شرح و تفسير شده اند.
مؤلف محترم، به جاى شرح و تفسير اصطلاحات مذكور، به وضع اصطلاح روى آورده و برخى از تعابيرى چون: «مصحّح» و «متفرّد» را در شمار اصطلاحات علم درايه قرار داده است.

ب . اشتباهها و برداشتهاى نادرست مؤلف

1 . در صفحه 7 كتاب آمده است:
علامه حلّى و احمد بن طاووس حلّى از پيشگامان تأليف در اين فن (علم درايه) بوده اند؛ ولى متأسفانه اين تأليفات به دست ما نرسيده است.
در هيچ يك از منابع معتبر - كه مورد استفاده خود مؤلف نيز بوده اند ۱ - ، نيامده كه علامه حلّى و ابن طاووس كتابى در علم درايه تأليف كرده اند، بلكه گفته شده ابن طاووس و يا علامه حلّى مؤسس و مخترع اصطلاح جديدِ تقسيم حديث به اقسام چهارگانه مشهور (صحيح، حسن، موثق و ضعيف) هستند، و اين، غير از آن است كه بگوييم آن دو كتابى در علم درايه تأليف كرده اند. اولين مؤلف در اين دانش، شهيد ثانى است.
2 . مؤلف در صفحات 35 تا 38 به تعريف سند و اِسناد پرداخته است. در صفحه 35 عبارت مرحوم مامقانى در تعريف سند كه گفته است: «السند و هو طريق المتن و هو جملة من رواةٍ»، چنين ترجمه شده: «سند، همان طريق متن، يعنى گروهى از راويان است».
در عبارت فوق، مراد مرحوم مامقانى از كلمه «جملة» مجموع و تمام راويان يك حديث است كه به اشتباه به گروه ترجمه شده است. نيز مرجع ضمير «هو»ى دوم، كلمه «طريق» است كه مؤلف محترم، به جاى آن كلمه «يعنى» گذارده است. ترجمه روان و صحيح چنين است: «سند، و آن طريقى به سوى متن حديث و طريق مجموع راويان حديث است».
همچنين در همين صفحه، عبارت ديگرى در تعريف سند از كتاب اصول الحديث آيةاللّه جعفر سبحانى آورده شده كه: «السند هو طريق المتن، و المراد، هنا مجموع من رووه واحداً عن واحدٍ حتى يصل إلى صاحبه». عبارت فوق، چنين ترجمه شده است: «سند، همان طريق متن است و مقصود از آن در اينجا، مجموعه راويانى است كه هر يك از ديگرى نقل مى كند تا به صاحب روايت برسد».

1.ر.ك: منابعى كه مؤلف در پاورقى صفحه ۷ با شماره ۱ ذكر كرده است.

صفحه از 195