به ويژه آن دسته از كتابها و احاديثى كه به افضل بودن و احق بودن أميرالمؤمنين على(ع) پرداخته اند.
در اين نوشتار به ترتيبِ تاريخِ حياتِ مؤلفان، مهم ترين كتابهاى حديثِ زيديه را كه مستقيماً به حديث پرداخته و موضوع اصلى آن حديث است، معرفى خواهيم كرد. از آنجا كه دسترسى به كتابهاى خطى دشوار است، در اين معرفى تنها به كتابهاى چاپ شده اكتفا شده است؛ با اين اطمينان كه اكنون اغلب كتابهاى مهم حديثِ زيديه، به زيور طبع آراسته و منتشر شده است. در همين جا بايد از مؤسسه فرهنگى امام زيد بن على(ع) ۱ نام برد كه در چند سال اخير حركتى بزرگ را آغاز كرده و از ميان مهم ترين كتابهاى زيديه، ده ها عنوان كتاب را به كوشش محققانِ زيدى، به چاپ رسانده و يا تجديد چاپ كرده است.
در اين مجال و در بخش اول از اين نوشتار، به معرفى كتابهاى حديثى منتشر شده زيديه، تا اواخر قرن پنجم خواهيم پرداخت.
1. المجموع الحديثى و الفقهى يا مسند الامام زيد
اولين اثر حديثى زيديه به شخص امام زيد بن على بن حسين(ع) منتسب است و به مسند امام زيد شهرت يافته است. مسند امام زيد، مجموعه اى حديثى است كه اغلب احاديث آن در ابواب مختلف فقه است و از آنجا كه تنها راوى آن از زيد بن على(ع)، ابوخالد واسطى از معاصران و پيروان امام زيد بن على(ع) است، زيديه كوشيده اند اشكال در وثاقت او و تنها بودنش در روايت مسند را پاسخ گويند. ۲ اين كتاب بعدها به وسيله عبدالعزيز بن اسحاق بغدادى (م 363 ق)، تدوين و تنظيم گرديده است. براى امام زيد در منابع از دو مجموعه،
1.«مؤسسة الامام زيد بن على الثقافية»، مؤسسه اى غير دولتى است كه در ايالات متحده آمريكا به ثبت رسيده است و علاوه بر دفترى در صنعا، دفترى در عَمّان پايتخت كشور اُردن دارد كه مركز ارتباطات اين مؤسسه به شمار مى رود.
2.ر.ك: الفلك الدوار، ص ۲۲۸؛ لوامع الانوار، ج ۱، ص ۴۲۶؛ الروض النضير، ج ۱، ص ۲۵-۴۹ و مقدمه عبدالله بن حمود عزّى بر المجموع الحديثى و الفقهى.
