به عنوان يك دانش بدان اهتمام نشده و به جز در دهه هاى اخير، درباره اش آثار مستقل تدوين نيافته است.
مراد از نقد متن آن است كه آيا بجز بررسى سند و راويان حديث، از طريق بررسى الفاظ و مفاهيم حديث مى توان درباره صدور و عدم صدورش نظر داد. آيا از طريق بررسى شخصيت راوى و خصلتهاى فردى و معرفتى اش مى توان درباره احاديثش قضاوت نمود؟ آيا مى توان بر اساس فضاهاى فرهنگى و اجتماعى و تناسب و عدم تناسب حديث با آن، درباره صدورش داورى نمود؟ اين قبيل بررسيها درباره صدور، همان است كه به نقد متن يا نقد محتوايى اشتهار يافته است.
آنچه درباره نقد متن مى بايست مورد پژوهش و مباحثات علمى قرار گيرد، عبارت است از:
1 . پژوهشهاى نظرى؛
2 . پژوهشهاى تطبيقى.
در حوزه پژوهشهاى نظرى اين موضوعات مى بايست مورد كاوش قرار گيرد:
- پيشينه تاريخى نقد متن؛
- اعتبار و حجيت؛
- ضوابط و قواعد؛
- دايره استناد به نقد متن (يعنى قبول يا رد حديث)؛
- مرجع تطبيق دهنده.
اينها مباحث پنج گانه اى است كه پرداخت بدان تا اندازه اى حد و رسم اين مسئله و جايگاه و مكانش را در صدور حديث نشان مى دهد. حوزه پژوهشهاى تطبيقى، همان به كار بستن قواعد نقد متن درباره احاديث است. اين نوشتار به حوزه نخست، يعنى پژوهشهاى نظرى، مى پردازد و مباحث پنج گانه ياد شده را به ترتيب مورد تحقيق و بررسى قرار مى دهد.