مى كند و مقصود ايشان، معانى ضرورى نزد همگان يا بيشتر مردم مى باشد؛ مانند اين كه عدد دو، دو برابر عدد يك است.»
بررسى شرح «كتاب العقل و الجهل» نشان مى دهد كه ملا صدرا هيچ يك از روايات اين كتاب را مصداق معناى اول و دوم نشمرده است.

2 -1 -3 - معناى سوم

معناى سوم، عقلى است كه در كتب اخلاق به كار مى رود و مقصود از آن، بخشى از نفس است كه به سبب مواظبت بر اعتقاد، به تدريج و در طول تجربه، حاصل مى شود و به وسيله آن به قضايايى دست مى يابيم كه با آن، اعمالى كه بايد انجام يا ترك شود، استنباط مى گردد.
الف - ملا صدرا حديث سوم را به معناى سوم عقل دانسته است. ^۱
متن حديث:

۰.عن بعض أصحابنا رفعه إلى أبى عبدالله(ع) قال: قلت له: ما العقل؟ قال: «ما عُبِد به الرحمن و اكتُسِب به الجنان». قال: قلت: فالذى كان فى معاوية؟ فقال: تلك النَكْرأ، تلك الشَيْطَنة و هى شبيهة بالعقل و ليست بالعقل؛

۰.شخصى از امام ششم(ع) پرسيد: عقل چيست؟ فرمود: «چيزى است كه به وسيله آن، خدا پرستش شود و بهشت به دست آيد». آن شخص گويد: گفتم: پس آنچه معاويه داشت چه بود؟ فرمود: آن نيرنگ است. آن شيطنت است. آن نمايش عقل را دارد، ولى عقل نيست. ^۲

وى در اين باره مى گويد:
ريشه معناى اين حديث، تعقل امور و قضاياى به كار گرفته شده در كتب اخلاق