ملا صدرا در توضيح بخش پايانى حديث مى گويد:
بيان پيغمبر(ص): «و عاقلان همان صاحبان خردند»، يعنى عقلى كه در اينجا گفته مى شود آن عقلى كه همگان فهم مى كنند نيست؛ يعنى هر كس را كه داراى زيركى و هوشيارى در كار دنيا باشد عاقل مى خوانند و نه آن غريزه اى كه باآن، انسان از چهارپايان امتياز مى يابد، و نه آن چيزى كه در علم اخلاق از آن بحث مى شود، بلكه مراد از آن، مفهومى خواهد بود كه از بيان الهى استفاده مى شود: «تنها صاحبان خرد، اندرز مى گيرند». پس، از اين بيان دانسته مى شود كه عاقلان، همان مخصوصان به اهل ذكر يعنى اهل علم و عرفان اند، چنان كه خداوند مى فرمايد: «اگر نمى دانيد از اهل ذكر سؤال كنيد» (نحل:43)، و آنان همان استواران در علم اند، چنان كه خداوند مى فرمايد: «و استواران در علم گويند: به آن ايمان داريم؛ همه از نزد پروردگار ماست و جز خردمندان اندرز نگيرند» (آل عمران: 7)، و آنان حكيمان الهى اند، چنان كه مى فرمايد: « حكمت را به هر كه خواهد دهد و به هر كه حكمت داده شود خوبى فراوان اعطا شده و جز خردمندان اندرز نگيرند». (بقره: 269). و اين جز داناى حكيم و فرزانه استوار در علم و كامل در حكمت و ايمان نيست، پس عقلى كه در اوست آخرين عقلى كه در معرفت نفس بيان شده خواهد بود. خداوند به حقايق داناست و بس. ۱
ب - ملا صدرا حديث دوازدهم را بيانگر حقيقت «مرتبه چهارم از عقول چهارگانه مطرح شده در علم النفس» يعنى «عقل مستفاد» مى داند. ۲ اين عقل، پنجمين عقلى است كه در بيان ملا صدرا گذشت. ۳
امام موسى كاظم(ع) در اين حديث، صاحبان عقل را هدايت يافتگان شمرده و در
1.شرح اصول الكافى، ج ۱، ص ۲۵۰ - ۲۵۱ .
2.همان، ج ۱، ص ۲۵۲.
3.همان، ج ۱، ص ۲۲۶.