فرغانه ۱ و يك حديث نيز در مرورود ۲ .
. بايد گفت كه تأليف كتاب التوحيد، در دهه آخر عمر شيخ صدوق و جزء آثار پايانى وى است.
تعداد ابواب و احاديث
الف. تعداد ابواب
مصحح كتاب، تعداد ابواب كتاب را 67 باب ذكر كرده و آورده است كه در بيشتر نسخه ها اين رقم 66 است؛ يعنى در برخى، باب 43 و در برخى ديگر، باب 49 با ماقبلشان در يك باب آمده اند كه ايشان با توجه به اختلاف موضوعشان آنها را جدا آورده اند. ۳
ب. تعداد احاديث
ايشان تعداد احاديث را نيز 583 حديث ذكر كرده اند؛ ۴ ولى هم شمارش احاديث موجود -كه شماره گذارى شده اند و هم شمارش رقم احاديث هر باب -كه در پايان كتاب در فهرست آمده است عدد 578 را نشان مى دهد.
به نظر مى رسد كه در شماره گذارى احاديث دقت كامل نشده است؛ مثلاً در باب چهارم (باب تفسير قٍل هو اللّه احد إلى آخرها)، در ابتدا حديثى از امام باقر(ع) آمده است و در ادامه سخن امام باقر(ع)، «حدثنى أبي، عن أبيه، عن اميرالمؤمنين» آمده كه شماره گذارى شده است، ۵ درحالى كه مشابه همين مورد در باب سى و دوم در ادامه روايت امام رضا(ع) (ولقد حدثنى أبي، عن أبيه، عن جدّه، عن اميرالمؤمنين) آمده كه شماره ندارد. ۶ و ۷
يا آنكه در باب 41 (إنّه عزوجل لا يعرف إلاّ به)، كلامى از شيخ كلينى نقل شده است كه به اشتباه، حديث پنجم شمرده شده است. ۸
1.همان، ص ۳۵۳، ح ۲۵.
2.همان، ص ۲۴، ح ۲۱.
3.همان، ص ۶.
4.همان.
5.همان، ص ۸۹ .
6.همان، ص ۲۳۳.
7.در مواردى نيز براى يك حديث دو يا سه سند ذكر نموده است كه هيچ كدام شماره ندارد(ص ۴۴ و ص ۳۸۰ ).
8.همان، ص ۲۸۸ .
