حضرت عبدالعظيم از نگاهي ديگر - صفحه 198

نجاشى هم مشابه اين تعبيرات را درباره او ذكر كرده است. با مراجعه به ترجمه داود بن قاسم، احمد بن محمد بن عيسى، ايوب بن نوح، على بن مهزيار، و احمد بن ابى نصر، كه از محدثان آن دوره اند، به تجليلها و تعظيمهاى فراوانى برمى خوريم: كان عظيم المنزلة عندالرضا، شيخ قم و وجهها و فقيهها، عظيم المنزلة، عندهما مأموناً، كان شديد الورع، كثيرالعبادة، جليل القدر عظيم المنزلة عند الائمه و... .
جداً شگفت آور است كه گفته شود: «كان مرضياً» از زبان برقى، «حاكى از عظمت و بزرگوارى و موقعيت عظيم» شخص، در نزد «مشايخ اجازه» است. ۱ و بدين طريق، شأن والا و موقعيت برجسته حضرت عبدالعظيم اثبات شده! و يا تعبير «رضى اللّه عنه» از شيخ طوسى، «بسيار با اهميّت» تلقى شده و حاكى از اعتماد و اطمينان و موجب مدح و ثنا شمردن گردد! ۲
آقاى عطاردى علاوه بر اين برداشتهاى اغراق آميز از تعبير «كان مرضيا» در من لا يحضره الفقيه، استفاده مى كند كه شيخ صدوق، «نهايت اعتماد» را به عبدالعظيم حسنى داشته است؛ زيرا صدوق، پس از ذكر روايتى از وى در باب يوم الشك از كتاب الصوم فقيه، مى گويد:
هذا حديث غريب، لااعرفهإلاّ من طريق عبدالعظيم الحسنى و كان مرضيا.
آقاى عطاردى، پس از ذكر اين عبارت فقيه، مى نويسد:
اين گفتار صدوق، نهايت اعتمادى است كه اين محدّث بزرگ به او دارد، با اينكه تصريح مى كند اين حديث در طرق ساير مشايخ نيست و به اصطلاح شاذّ و نادر است، باز به جهت اطمينانى كه به صداقت و درستى اين راوى بزرگوار دارد، از استناد به حديث او كه متفرد در روايت خبر است خوددارى نمى كند. ۳

1.زندگانى عبدالعظيم، ص ۲۹.

2.همان، ص ۲۷.

3.همان، ص ۲۹.

صفحه از 201