روزه گرفتند، گنهكاران ناميد. امام فرمود: اينان تا روز قيامت گنهكارند و ما فرزندان آنان و فرزندان فرزندانشان را تا به امروز مى شناسيم.
نقد حديث و دفاع ما
با توجه به اينكه جُناح به معناى اثم و انحراف از حقّ است، معناى آيه شريفه اين است كه به هنگام مسافرت، اشكالى ندارد كه نماز را كوتاه كنيد. بنابراين، از آيه، جواز قصر صلات در سفر استفاده مى شود، نه وجوب قصر صلات و در نتيجه، به هنگام مسافرت هم تمام و هم قصر جايز است و تعين قصر و وجوب آن -آن گونه كه شيعه بدان معتقد است از آيه استفاده نمى شود.
كوتاه سخن اينكه امام -آن گونه كه از روايت به دست مى آيد در پاسخ به سوال محمد بن مسلم و زراره آيه قصر را مطرح مى سازد و پس از تلاوت آيه نتيجه مى گيرد كه قصر در سفر به مانند تمام در حضر واجب است: «فصار التقصير في السفر واجباً كوجوب التمام»، با اين كه از تعبير «فليس علكيم جناح» بيش از جواز استفاده نمى شود.
شاهد اين مدّعا اشكال محمد بن مسلم و زراره است كه به امام عرض مى كنند كه خداوند در آيه فرموده است: «فليس عليكم جناح»، نه اين كه «فاقصروا من الصلاه». اگر آيه، به هنگام سفر، امر به قصر مى كرد، وجوب و تعيين قصر استفاده مى شد؛ ولى فرموده است: «به هنگام سفر گناهى بر شما نيست كه نمازتان را كوتاه كنيد».
قطعاً مشابه اين اشكال در ميان اهل سنّت مطرح بوده كه از آيه استظهار تعيين قصر مى كرده اند، نه وجوب قصر. محمد بن مسلم و زراره نيز همان اشكال را به امام منتقل كرده اند تا جواب بگيرند.
امام در پاسخ فرمود: در آيه ديگرى درباره سعى صفا و مروه در حج و عمره همين تعبير «لا جناح» آمده، با اين كه سعى صفا و مروه در حج و عمره قطعاً واجب است.
ظاهراً اين جواب امام نقضى است؛ ولى حلّ قضيه چيست؟ چگونه است كه از نفى جناح در اين دو مورد، وجوب فهميده مى شود.
