4 . چون از آيات قبل ، وجوب هجرت از دارالكفر به دارالاسلام فهميده شد و در مسافرت، تصادف با دشمنان دين در صدر اسلام، مترقب بوده، خداوند به طريق اجمال، در اين آيه شريفه حكم نماز مسافر و نماز خوف را بيان فرموده است؛ به اين بيان كه چون مسافر و رهسپار شديد و تصادف با كفار نموديد و ترسيديد كه اگر نماز را تمام بخوانيد، از طرف آنها موجبات اختلال امر دين و دنياى شما فراهم شود، گناهى بر شما نيست كه در نمازتان تخفيفى دهيد؛ بلكه چون حفظ جان و مال و دين شما واجب عقلاً و شرعاً است و كفّار با شما دشمن اند و پى فرصت مى گردند تا به شما آسيبى وارد نمايند، بايد در نماز تخفيف دهى تا از شرّ آنها محفوظ بمانيد.
چون حضرات تصور مى كردند كه مقصود از هجرت، قيام به وظايف دينى است و اگر در راه قصورى در نماز شود، شايد در سفر نقض غرض حاصل شود خداوند تصريح به نفى جناح فرموده تا موجب اطمينان آنها از اين جهت شود و در هجرت كوتاهى ننمايند. در ذيل آيه نيز به وجوب تحرّز از دشمن اشاره فرموده تا بر تكليف به قصر و روا نبودن اتمام قرينه باشد. اين مطلب، مستفاد از ظاهر آيه شريفه است.
لازم به ذكر است كه در مورد اوّل، از آيه، جواز قصر استظهار مى شود و در مورد دوم نه جواز و نه وجوب؛ به اين معنا كه نفى جناح،اعم از وجوب و جواز است و اين آيه با كمك روايات ديگر معناى وجوب مى دهد.
ولى در مورد سوم و چهارم سعى شده است تا از آيه استظهار وجوب شود. (دقت كنيد)
شايدتأمل بيشتر در آيه و روايت، شايد ما را با راه ديگرى نيز آشنا سازد.
اشاره به اين نكته ضرورى است كه از ديدگاه ما همه مواردى كه دفاع از حديث به آن مى پردازد، نيازمند دقت بيشتر و كاوش فزون تر است تا در سايه تحقيق بيشتر والايى و استوارى گفتار معصومان(ع) و ديدگاه تفسيرى آنان روشن تر شود و تلاش دفاع از حديث، شروع اين تحقيق است. مطمئناً وقتى كه