مواردى قابل دفاع باشد بود كه عالمان و مفسران ما بيشتر در اين موارد تأمل مى كنند و وجوه بهترى را نيز در اين رابطه ها ارائه خواهند داد.

حديث دوم

امام على(ع) در روايتى كه چهارصد كلمه از كلمات آن حضرت در آن آمده و معروف به «حديث أربعمأة» است، مى فرمايد: آميزش در شب اوّل ماه مبارك رمضان مستحب است و دليل آن را آيه «أحلّ لكم ليلة الصيام الرفث إلى نساءكم»^۱ استدلال مى كنند.

نقد حديث

اشكال شده كه از اين آيه تنها جواز آميزش، آن هم در همه شبهاى ماه مبارك رمضان، نه تنها شب اوّل ماه رمضان، استفاده مى شود. بنابراين، استحباب هرگز از آيه به دست نمى آيد.
أحل لكم يعنى حلال براى شما شده است. زمينه نزول آيه اين است كه در ابتداى تشريع روزه، امساك از آميزش در شب نيز واجب بود؛ يعنى در تمام طول ماه مبارك رمضان، چه در روز -كه مسلمانان روزه دار بودند و چه در شب، آميزش حرام بود.
اين تكليف بر جوانانى از مسلمانان سخت بود و خداوند، اين تكليف را برداشت و در شبها اين عمل جايز دانسته شد؛ آن گونه كه از آيه به دست مى آيد.
بنابراين، از آيه، با توجه به شأن نزول و با توجه به صراحت «احل لكم» تنها جواز آميزش به دست مى آيد و استحباب آميزش هم در شب اوّل ماه نمى شود.
با اين حال، امام على(ع) -كه همتاى قرآن و آشناى بى همتاى آن است در مقام استدلال بر استحباب آميزش در شب اول ماه رمضان، به همين آيه استناد مى جويند.
چگونه اين روايت و استدلال و استنباط امام(ع) از آيه براى ما قابل توجيه است؟

دفاع ما

پيش از پرداختن به دفاع از اين روايت و استدلال و استنباط حضرت امير(ع)، متن آيه و روايت را با ترجمه مى آوريم.