كتابهاي حديثي منتشر شده از زيديه(2) - صفحه 134

كرده اند. ۱ اين سلسله از ابومحمد حسن بن على حسينى آغاز مى شود و به امام زين العابدين(ع) و سپس سيدالشهداء(ع) مى رسد و به امام على بن أبى طالب(ع)، ختم مى شود. اين كتاب، على رغم حجم كم آن - كه شامل چهل حديث كوتاه از پيامبر اسلام است -، مورد توجه بسيار عالمانِ مذاهبِ مختلف از جمله زيديه قرار گرفته و شرحها و تعليقات بسيارى بر آن نوشته شده، كه به مهم ترين آنها اشاره مى شود:
1. شرحى كه صالح بن صديق نمازى خزرجى انصارى (م 975ق)، نوشته و آن را القول الوجيز فى تخريج و شرح الأربعين حديثا سلسلة الإبريز بالسند العزيز، نام نهاده و مخطوط آن موجود است، ولى تاكنون به چاپ نرسيده است.
2. شرحى كه محمد بن خالص بن عنقاد مكّى يمنى (م 1053ق) نوشته و آن را الإكسير العزيز فى شرح سلسلة الإبريز و تخريج أحاديثها بأحسن نسيج و تطريز ناميده و در آن به شرح مبسوط احاديث كتاب و شرح اسناد آن همت گماشته است. اين كتاب نيز -كه مخطوط آن موجود است - تاكنون به چاپ نرسيده است.
3. شرحى كه آخرين امام زيديه، احمد بن يحيى حميدالدين (1313 - 1382ق)، نوشته و آن را در ضمن كتاب نظم أجود الأحاديث المسلسلة و شرحها در رديف دهم قرار داده است. مؤلف در اين كتاب، مسلسلات و از جمله اين مسلسل را به نظم در آورده و با استفاده از شرح صالح بن صديق نمازى به شرح و تخريج احاديث آن پرداخته است.
4. محمد بن محمد بن يحيى زباره (1301 - 1380ق) نيز حاشيه هايى بر نظم أجود الأحاديث دارد كه ذيل أجود الأحاديث ناميده شده و همراه با كتاب نظم أجود الأحاديث به چاپ رسيده است.
كتاب سلسلة الإبريز براى اولين بار در سال 1363ق، در ضمن نظم أجود الأحاديث و شرحها و به همراه حواشى محمد زباره، به وسيله مطبعه وزارة المعارف الجليلة المتوكلية، در صنعا و براى بار دوم نيز در ضمن همان شرح و در سال 1389ق / 1969م، به وسيله دار الطباعة المحمدية در قاهره منتشر شده است.

1.به اين نوع از روايات مسلسل، در اصطلاح، روايت فرزندان از پدران گفته مى شود.

صفحه از 155