«ضعيفِ» زيادى را به عنوان «موضوع» آورده است كه به حدّ موضوع نمى رسند; بلكه حتّى احاديثى را در كتابش نقل مى كند كه «حَسَن» و «صحيح» اند; همچنان كه پيشوايان حافظِ حديث, از جمله ابن الصلاح در كتاب علوم الحديث و پيروان او در تأليفاتشان, به اين مطلبْ اشاره كرده اند. لذا سيوطى مى گويد:
به انديشه ام خطور كرد كه به نقد و پيرايش و اختصار الموضوعات بپردازم تا جويندگان, از آنْ سود برند. سپس از خداوند, جوياى خير شدم و او سينه ام را براى اين كار, فراخ ساخت و اسبابِ اين كار را برايم فراهم نمود. ^۱
آنچه مسلّم است, سيوطى به قصد تلخيص و اصلاح و پالايش و پيرايش احاديثِ غير موضوع كتاب ابن جوزى و شناساندن احاديث موضوع ديگرى كه ابن جوزى در كتابش نقل نكرده است, به تأليف اللئالى المصنوعة مى پردازد; ولى آيا سيوطى همان راه ابن جوزى را پيموده, يا روش او را اصلاح كرده است؟ به عبارت ديگر, آيا سيوطى در هدف خويش از نگارش اين كتاب, كاملاً موفّق بوده است يا خير؟
پاسخ دقيق و كامل اين پرسش, به بررسى تفصيلى اين كتاب و مقايسه آن با كتاب الموضوعاتِ ابن جوزى و تجزيه و تحليل آنها بستگى دارد.
البته بديهى است كه بررسى تفصيلى و تجزيه و تحليل محتواى اين دو كتاب, در قالب يك مقاله نمى گنجد و فرصت و توان علمى بيشترى مى طلبد كه از عهده نگارنده خارج است; ولى در حدّ بضاعت مزجات خويش, به مطالعه و بررسى بخشى از كتاب اللئالى المصنوعة ى سيوطى و مقايسه آن با كتاب الموضوعات ابن جوزى خواهيم پرداخت.

نقد, بررسى و مقايسه

آنچه ما در اين جا براى بررسى و مقايسه انتخاب كرده ايم, مربوط به بخش مناقب و فضايل اميرالمؤمنين على(ع) در آثار ياد شده است. با توجّه به گستردگى و طولانى بودن مباحث