حاتم رازى گفته است: «حديثش قابل احتجاج نيست». ابن حبان نيز گفته است: «آنچه را كه مى گفت, نمى فهميد». ۱
سيوطى در اللئالى, ضمن نقل اين طريق, خلاصه نظر ابن جوزى را درباره آن, چنين تبيين مى كند كه اين طريق, وضع شده است. اجلح, منكر الحديث و حبّه در حديث, واهى و در تشيّع, غالى است. سپس در نقدِ قول ابن جوزى درباره اجلح, چنين مى گويد:
[صاحبان] سننِ اربعه, از او روايت كرده اند. ابن معين و عِجلى, او را توثيق كرده اند. ابو حاتم مى گويد: «قوى نيست و نسايى او را تضعيف مى كند» و ابن عدى مى گويد: «او شيعه راستگوست». ۲
او همچنين درباره حبّه مى گويد:
اكثراً او را تضعيف كرده اند; ولى عجلى او را تابعى و ثقه مى داند و طبرانى مى گويد: «گفته مى شود كه او صاحب روايت است». ابن عدى مى گويد: «درباره او منكرى نديده ام كه از حدّ [شرع] تجاوز كند». ۳
ابن جوزى به دنبال نقلِ طُرُق گوناگون اين احاديث و ردّ همه آنها مى افزايد:
از جمله چيزهايى كه اين احاديث را ابطال مى كند, اين است كه آنها مخالف با تقدّم اسلام آوردن خديجه, زيد و ابوبكرند و همچنين با اسلام آوردنِ عمر در سال ششم مخالف اند; پس چگونه اين احاديث مى توانند صحيح باشند؟! ۴
شگفتا از ابن جوزى كه تقدّم اسلام آوردن برخى را قطعى مى داند و تقدم اسلام آوردن على(ع) را نمى خواهد بپذيرد! آيا اين موضع, جز تعصّب ورزيِ بى مبنا و فرار از پذيرش حقيقت است؟
1.الموضوعات.
2.اللئالى المصنوعة, ج۱, ص۲۵۴.
3.اللئالى,همان.
