بحثی در باره «أ تكون الخلافة بالصحابة و القرابة» - صفحه 97

پيشنهاد بسيار خطرناك, از طرف مهاجران, قبول نشود. آنها تأكيد داشتند كه خلافت پيامبر(ص) به مهاجران انتقال مى يابد و انصار, در آن, صاحب حق نيستند.
حادثه اى كه موجب تقويت موضع مهاجران و تضعيف جناح انصار گرديد, اختلاف بين انصار بود. قبيله اوس ـ كه تيره اى از انصار بودند و مخالفت ديرينه اى با قبيله خزرج داشتند ـ به طرفدارى از مهاجران پرداختند. اين موضعگيرى, باعث شد كه انصار, به كنارى روند و مهاجران, قدرت را در دست بگيرند.
عجيب آن كه در اين تجمّع, هيچ صحبتى از وصاياى مكرّر پيامبر(ص) در تعيين وصى خود, به ميان نيامده است و حتى با آن كه بيش از هفتاد يا 82 روز از حادثه غدير نمى گذشت, ۱ كسى از آن واقعه عظيم, ياد نكرد و اين, نكته اى عجيب, ولى پند آموز است. اين ياد نكردن و يا نپذيرفتن, موجب آن شد كه جامعه اسلامى, خسارتى را متحمّل شود كه قابل جبران نباشد.
بررسى موضعگيرى امام على(ع) در مقابل جريان سقيفه, محتاج به نوشتارى خاص است و ما در اين جا تنها به دو كلام از حضرت, اشاره كرده, يكى از آنها را بررسى خواهيم كرد.
يك. آن گاه كه مباحثات سقيفه براى امام على(ع) نقل شد, ادّعاى انصار را مردود دانسته, استدلال جديدى را مطرح كرد. به اين گزارش توجه كنيد:

۰.لمّا انتهت إلى أميرالمؤمنين أبناء السقيفة بعد وفاة رسول اللّه(ص) قال(ع):ما قالت الأنصار؟ قالوا: قالت: منّا أمير و منكم أمير. قال(ع): «فهلاّ احتججتم عليهم بأنّ رسول اللّه(ص) وصيّ بأن يحسن إلى محسنهم و يتجاوز عن مسيئهم؟» قالوا: و ما فى هذه من الحجّة عليهم؟ فقال(ع): «لو كانت الإمامة فيهم لم تكن الوصيّة بهم». ۲

1.طبق نقل مشهور شيعه كه رحلت پيامبر را در ۲۸ صفر سال يازدهم مى دانند, ايشان هفتاد روز پس از واقعه غدير, رحلت كرده است و طبق نقل مشهور اهل سنّت و قول بعضى از اعاظم شيعه كه رحلت پيامبر(ص) را در دوازدهم ربيع الأول مى دانند, حداكثر۸۲ روز از آن واقعه گذشته بوده است.

2.نهج البلاغه, خطبه ۶۷; خصائص الأئمة(ع), ص۸۶; نثر الدر, ج۱, ص۲۷۹.

صفحه از 107