انتشار ترجمه نهج البلاغة فيض الاسلام در سال هاى منتهى به پيروزى انقلاب اسلامى به مراتب بيشتر از سال هاى پيش از آن بوده است. يكى از مبارزان دوره ستم شاهى در خاطرات خود آورده است:
همسر من آمده بود شيراز ملاقات. من گفته بودم يك نهج البلاغة بخرد. ايشان مى گفت كه هرچه گشتم پيدا نكردم، تا اينكه زير بازارچه، كتابفروشى را ديدم كه تنها يك نهج البلاغة داشت. او گفت تازگى ها جوان هايى پيدا شده اند و از توى نهج البلاغة چيزهايى پيدا مى كنند كه انگار خطرناك است و اين سبب شده كه نهج البلاغة را زياد بخرند و كمياب شده است. وقتى من از زندان بيرون آمدم، ديدم نهج البلاغة فيض الاسلام، از 1350 تا 1352، هشت بار چاپ شده است؛ در حالى كه تا پيش از سال 1350 گرد و خاك مى خورد. ^۱
آشنايى مورد اشاره جوانان با نهج البلاغة، به حتم، مرهون ترجمه مرحوم فيض الاسلام از نهج البلاغة بوده است. با انتشار حدود يك ميليونى مورد اشاره در در مقدمه فيض الاسلام تا سال 1351، مى شود به تخمين گفت از آن زمان تاكنون نيز حدود دو ميليون نسخه از ترجمه نهج البلاغة فيض الاسلام به چاپ رسيده است.
آنچه به اجمال گذشت، نقش مرحوم فيض الاسلام را در رواج نهج البلاغة و ترويج مطالعه خطبه ها، نامه ها و حكمت هاى آن در ميان عامه مردمان روزگار ما نشان مى دهد.
در آستانه بيستمين سال درگذشت اين دانشور برجسته عرصه ترجمه و تفسير متون مقدس، به پاسداشت مقام علمى وى همايشى با عنوان «همايش ترجمانى متون مقدس» در روزهاى 22 و 23 مهرماه 1383 در اصفهان برگزار شد. همچنين، يادگارنامه فيض الاسلام؛ جستارهاى علمى و پژوهشى در باب ترجمانى متون مقدس به مناسبت اين همايش انتشار يافت.
اين همايش از سوى دانشگاه آزاد اسلامى واحد خمينى شهر، مركز تحقيقات رايانه اى حوزه علميه اصفهان، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى و اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامى استان اصفهان برگزار شد. به بهانه برگزارى اين همايش و انتشار يادگارنامه فيض الاسلام مرورى به اجمال بر زندگانى علمى مرحوم فيض الاسلام خواهيم داشت. همچنين در ادامه، گزارشى از همايش و يادگارنامه ارائه خواهيم كرد.

يك. زندگانى علمى فيض الاسلام

حجه الاسلام والمسلمين حاج سيدعلى نقى