متن و تسلط بر حوزه علمى ـكه متن اصلى به آن تعلق داردـ و امانت مترجم، توجه به نكته ديگرى نيز لازم است؛ يعنى تأثير باورها و پيش فرض هاى كلامى و عقيدتى در روند ترجمه. وى در ادامه افزود: بسيارى از مترجمان با داشتن صلاحيت هاى لازم، ترجمه اى از متون مقدس به دست داده اند كه با متن اصلى تفاوت هاى چشمگيرى دارد. ريشه اين تفاوت نه در مسائل زبان شناختى و ساختارى زبان، بلكه در پيش فرض هاى كلامى مترجمان جاى دارد. وى در تأييد سخنان خود با ارائه نمونه هايى از ترجمه هاى مترجمان قرآن و نهج البلاغة، نقش تأثير پيش فرض ها را در ترجمه هاى مورد استناد نشان دارد.
سپس آقاى محمد مرادى مقاله خود را با عنوان «نمايه سازى ترجمه و تفسير متون دينى» طرح كرد. وى ضمن اشاره به اينكه پيروان اديان در هر مقطع و به تناسب دانش روزگار خود، از ابزار مناسب براى براى اطلاع رسانى و دستيابى به معارف دينى بهره برده اند، افزود: با اين حال، كاربرد اين دانش در آغاز راه است. از عهدين ترجمه هاى گونان به زبان هاى مختلف انجام شده و از اين ترجمه ها نيز نمايه سازى شده است. در فرهنگ اسلامى نيز تلاش براى ارائه مطلب و مفاهيم قرآن كريم و احاديث، ديرزمانى است كه آغاز شده است. وى در پايان، اظهار اميدوارى كرد كه اين روند، شتاب تندترى به خود گيرد.
پس از وى آقاى محمد اسفنديارى با موضوع «ويژگى هاى مترجم» مطالبى را طرح كرده. وى گفت: علاوه بر آگاهى مترجم از زبان مبدأ و مقصد و آشنايى با موضوع در ترجمه، مترجم بايد سبك زبان مبدأ را در زبان مقصد رعايت كند. و اغلب مترجمان از رعايت سبك در ترجمه غفلت ورزند. وى در ادامه افزود: مرحوم فيض الاسلام تلاش نموده تا اين ويژگى را مراعات كند.
اين همايش دو روزه با بيان خاطرات فرزند ارشد مرحوم فيض الاسلام، آقاى محمدرضا فيض الاسلام از والدشان پايان يافت. مجرى برنامه دو روزه همايش حجت الاسلام والمسلمين شيخ مهدى انصارى قمى بود كه با شور خود سعى بليغ مى نمود تا بر طراوت همايش بيفزايد.
