گفتنى است كه راوى اين حديث، يعنى ابوبصير خود اعمى بود؛ اما جهت امتثال امر امام صادق عليه السلام از وجود كاتب استفاده مى كرد. ^۱
پس از كتابت حديث مراقبت از نوشته ها ضرورى است، لذا:
ج. عن عبيد بن زراره قال: قال ابو عبداللّه عليه السلام: احتفظوا بكتبكم فانّكم سوف تحتاجون اليها.^۲
اين نياز ـ كه امام صادق عليه السلام در اين حديث از آن سخن گفته ـ ظاهرا اشاره به دورانى است كه در اثر اختناق و ظلم خلفاى جور، رابطه مردم با امامان كم و يا قطع شود و تنها بتوانند با روايات ائمه عليهم السلامارتباط برقرار كنند؛ لذا ابوسعيد خيبرى از امام صادق عليه السلام نقل مى كند كه به مفضّل بن عمر فرمود:
د. قال لى ابو عبداللّه عليه السلام: اكتب و بثَّ علمك فى اخوانك، فان متّ فاورث كتب بنيك، فانه يأتى على الناس زمان هرج لايأنوسن فيه الا بكتبهم.^۳
با اين گونه توصيه ها اصحاب صادقين عليهماالسلام مشتاقانه به نگارش احاديث مى پرداختند، در اين خصوص شواهد متعددى وجود دارد؛ از جمله:
ه . عن ابن بكير، قال: دخل زرارة على ابى عبداللّه عليه السلام قال: انكم قلتم لنا فى الظهر و العصر على ذراع و ذراعين، ثم قلتم ابردوا بها فى الصيف، فكيف الابراد بها؟ و فتح الواحه ليكتب ما يقول... .^۴و عن عبداللّه بن سنان قال: سألت ابا عبداللّه عليه السلام عن امرءة ترضع غلاما لها من مملوكة حتى تفطمه يحلّ لها بيعه ؟ قال: لا، حرم عليها ثمنه، اليس قد قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله : يحرم من الرضاع ما يحرم من النسب!؟ اليس قد صار ابنها؟ فذهبت اكتبه، فقال ابو عبداللّه عليه السلام: و ليس مثل هذا يكتب.^۵
ز. سيد بن طاووس در كتاب مهج الدعوات از قول عبداللّه بن زيد نهشلى مى نويسد:
كان جماعة من خواص موسى بن جعفر عليهم السلام من اهل بيته و شيعته فى اكمامهم الواح آبنوس لطاف يحضرون عنده يكتبون فيها ما افتى و نطق به ـ سلام اللّه عليه ـ .^۶ح. عن على بن اسباط عن الرضا عليه السلام فى حديث الكنز الذى قال اللّه ـ عزّ و جلّ ـ : «و كان تحته كنز لهما». قال: قلت له: جعلت فداك! اريدان اكتبه. قال: فضرب يده و اللّه الى الدواة ليضعها بين يدى فتناولت يده فقبلتها و اخذت الدواة فكتبته^۷.