سختگير بوده اند . ^۱
البته تشدّد و سختگيرى برخى از علماى جرح و تعديل در جرح ، نسبى است ؛ يعنى يا در جرح راويان شهر خاصّى سختگيرى داشته اند ، و يا در راويان و علمايى كه پيرو مذهب خاصّى بوده اند . از مهم ترين علماى جرح و تعديلى كه اين گونه بوده اند ، مى توان به جوزجانى ، ابن عدى و ذهبى اشاره كرد .
جوزجانى در جرح و طعن بر اهل كوفه و شيعيان ، سختگير بوده است ^۲ و ابن عدى ، نسبت به ابو حنيفه و اصحاب وى چنين نظر داشته ^۳ و ديدگاه ذهبى ، درباره اشاعره و صوفيه اين گونه بوده است . ^۴
6 . صدور جرح از معاصران . اغلب بين علماى معاصر ، امورى چون : حسادت ، اختلاف در مذهب و مشرب ، عداوت هاى شخصى و تعصّب ، موجب جرح يكديگر مى شود . از اين رو ، بسيارى از علما تصريح كرده اند كه كلام معاصران بر عليه يكديگر مورد قبول و اعتنا قرار نمى گيرد ، مگر آن كه مستند به حجّتى واضح باشد . ذهبى در اين مورد گفته است :
كلام الأقران بعضهم فى بعض لايعبأ به لاسيّما إذا لاح لك أنّه لعداوة أو لمذهب ، أولحسد ، و ما ينجو منه إلاّ من عصم اللّه وما علمت أنّ عصرا سلم أهله من ذلك سوى الأنبياء والصدّيقين ولو شئت لسردت فى ذلك كراريس . ^۵
چنان كه ملاحظه مى شود ، عبارت فوق ، علاوه بر دلالت صريح بر آنچه كه

البته همان گونه كه حديث منقطع ، مردود است ، خبر منقطع نيز مردود شمرده مى شود و عقلاى عالم ، پيوسته به همين شيوه عمل كرده اند . ^۱
ذهبى در موارد قابل توجّهى در كتاب ميزان الاعتدال ، اقوالى را به سبب انقطاع سند آنها مردود دانسته است . براى مثال ، وى در شرح حال كهمس بن حسن تميمى ، نقل ابو الفتح ازدى را از ابن معين به واسطه انقطاع آن ، نپذيرفته است . ^۲
موانعى كه تاكنون ذكر شدند ، موانع مشترك بين جرح و تعديل بودند ؛ امّا دو مانع ديگر وجود دارد كه مانع بودن آنها ، اختصاص به پذيرش جرح دارد . دو مانع مزبور ، به شرح ذيل است :
5 . صدور جرح از جارح سختگير (متشدّد) . برخى از علماى جرح و تعديل ، بسيار سختگير بوده اند و به جهت وجود ايرادهاى اندكى ـ كه اغلب قابل چشمپوشى است ـ به جرح برخى از راويان و علمايى مبادرت كرده اند كه نزد جمهور محدّثان ، از راويان ثقه محسوب گرديده اند .
صفت مزبور ، به تصريح علما ، مانع از پذيرش جرح هاى اين دسته از علماى جرح و تعديل است ، مگر آن كه جرح آنان ، موافق يكى از علماى مُنصِف كه قول وى معتبر شمرده شده ، گردد ؛ اما به عكس ، توثيقات آنان معتبر است ، زيرا توثيق چنين علمايى ، حكايت از آن دارد كه هيچ يك از اسباب جرح در راوىِ توثيق شده ، وجود نداشته است . ^۳
يحيى بن سعيد قطان و يحيى بن معين و ابو حاتم رازى از جمله علماى