6 . سُنن الترمذى
الف) معرّفى اجمالى كتاب : اين كتاب كه به جامع الترمذى نيز اشتهار دارد ، توسط ابو عيسى محمّد بن عيسى بن سوره ترمذى (م 279 ق) تأليف شده است و اختصاص به احاديث صحيح ندارد و در آن ، احاديث حَسَن و ضعيف نيز موجود است ؛ ليكن برخى چون حاكم نيشابورى ، از روى تساهل از آن به الجامع الصحيح نيز ياد كرده اند . ۱
تعداد احاديث كتاب ، با احتساب مكرّرات آن 3956 حديث است .
ب) بررسى رجالى و اعتبار كتاب : اساس و بناى ترمذى در اين كتاب ، نقل احاديثى است كه فقها ، ولو بعضى از آنان ، بر وفق آنها عمل كرده اند ؛ چه سند احاديث مزبور ، صحيح يا حَسَن يا ضعيف باشد ۲ ، چنان كه خود وى به صراحت گفته است :
ما أخرجت فى كتابى هذا إلاّ حديثا قد عمل به بعض الفقهاء . ۳
ليكن آنچه كه اعتبار اين كتاب را فزونى مى بخشد ، آن است كه مؤلّف ، تنها به نقل احاديثى كه فقها مطابق آنها عمل كرده اند ، اكتفا نكرده است ؛ بلكه وى بعد از نقل هر حديث ، به بيان مسائلى كه دانستن آنها در مورد آن حديث لازم است و بر بصيرت خواننده مى افزايد ، اهتمام كامل ورزيده است .
مسائل مورد اهتمام ترمذى بعد از نقل هر حديث ، عبارت اند از : بيان درجه حديث از جهت صحّت يا حسن يا ضعف ، غريب يا شاذ بودن ، معلول بودن ، منكر بودن حديث و بيان وجه آن ، نام راويان و نيز القاب و كنيه هاى آنان ، جرح و تعديل
