215
دانش رجال از ديدگاه اهل سنت

احاديث سنن النسائى را كه از ديدگاه وى ضعيف يا جعلى يا منكر بوده اند ، گردآورده است كه البته با تخمين مى توان گفت حدود پنجاه روايت از آنها را با استثناى جمله اى ، صحيح شمرده است .
در خصوص رجال سنن النسائى ، كتاب هاى ذيل تأليف شده است :
1 . رجال سنن النسائى ، تأليف ابو عبد اللّه محمّد بن عبدالعزيز دورقى . ۱
2 . رجال سنن النسائى ، تأليف ابو على حسين بن محمّد غَسّانى ، معروف به جَيّانى (م 498 ق) . ۲
3 . تسمية شيوخ النسائى ، تأليف ابو محمّد عبداللّه بن محمّد جهنى . ۳

8 . سُنن ابن ماجة

الف) معرّفى اجمالى كتاب : نام مؤلّف ، ابو عبد اللّه محمّد بن يزيد بن ماجه ربعى قزوينى (م 273 ق) است و اين كتاب نيز مانند سه سُنن ذكر شده ، در خصوص احاديث صحيح نوشته نشده است .
پيش از قرن ششم ، اين كتاب به كتاب هاى حديثى اصول (يعنى الصحيح بخارى و مسلم ، والسنن ابو داوود و ترمذى و نسايى) ملحق نگرديده بود و به جاى آن ، الموطّأ مالك را كتاب ششم از اصول مى دانستند ؛ زيرا اعتبار و صحّت احاديث مرفوع آن بيش از سنن ابن ماجه است . برخى نيز سنن الدارمى را كتاب ششم از اصول مى دانستند .
در ابتداى قرن ششم ، اوّلين كسى كه اين كتاب را به اصول مذكور ملحق كرد و آن را ششمين «اصل» قرار داد ، ابو الفضل محمّد بن طاهر مقدّسى (م 507 ق) است

1.الرسالة المستطرفة ، ص۱۵۱ .

2.بحوث فى تاريخ السنة المشرّفة ، ص۱۲۵ .

3.علم الرجال ، ص۲۳۰ ـ ۲۳۱ .


دانش رجال از ديدگاه اهل سنت
214

صحيح نيست ؛ ليكن بعد از صحيح البخارى و صحيح مسلم ، در ميان ساير كتاب هاى حديثى معتبر ، حاوى كم ترين احاديث ضعيف و راوى مجروح است . به همين خاطر ، عدّه قابل توجّهى (مانند : ابو على نيشابورى ، ابو احمد ابن عدى ، ابو الحسن دار قُطنى و حاكم نيشابورى) ، از اين كتاب به عنوان كتابى صحيح ياد كرده اند ۱ . رتبه اين كتاب از جهت اعتبار ، مانند سنن أبى داوود است . ۲
نسايى خود تصريح كرده كه ملاك و طريقه وى در نقل احاديث از راويان ، آن است كه اتّفاق و اجماع محدّثان و علماى جرح و تعديل به ترك احاديث آنان تعلق نگرفته باشد ۳ . بنا بر اين ، وى به نقل احاديث راويانى كه برخى آنان را جرح و برخى ديگر توثيق كرده اند ، نيز پرداخته است و دليل وى بر نقل احاديث چنين راويانى ، عدم اعتدال و سختگيرى برخى از علماى جرح و تعديل بوده است . ۴
عراقى تصوّر كرده است كه اين طريقه ، تسامحى در نقل احاديث از راويان است ، ۵ در حالى كه به گفته ابن حجر ، تعداد قابل توجّهى از راويان وجود دارند كه ابو داوود و ترمذى به نقل احاديث آنان پرداخته اند ؛ ولى نسايى از نقل احاديث آنان اجتناب كرده است ؛ بلكه نسايى از نقل احاديث برخى از رجال صحيح البخارى و صحيح مسلم نيز اجتناب كرده است . به همين جهت ، برخى گفته اند شرط نسايى در رجال ، شديدتر از شرط بخارى و مسلم بوده است . ۶
محمّد ناصر الدين البانى ، در كتاب ضعيف سنن النسائى ، 447 حديث از

1.سنن النسائى بشرح جلال الدين السيوطى وحاشية الإمام السندى ، ج۱ ، ص۵ .

2.ر .ك : أُصول الحديث ، ص۳۲۴ ـ ۳۲۶ .

3.سنن النسائى بشرح جلال الدين السيوطى وحاشية الإمام السندى ، ج۱ ، ص۳ .

4.ر .ك : همان ، ج۱ ، ص۳ ـ ۴ .

5.فتح المغيث ، العراقى ، ص۶۲ ـ ۶۳ (بيت ۷۹) .

6.سنن النسائى بشرح جلال الدين السيوطى وحاشية الإمام السندى ، ج۱ ، ص۳ ـ ۴ .

تعداد بازدید : 43581
صفحه از 298
پرینت  ارسال به