35
دانش رجال از ديدگاه اهل سنت

دسته اوّل از انواعى را كه با علم رجال ارتباط داشتند ، بيابيم . براى مثال ، در شناخت تابعيان گفته شده كه تابعى كسى است كه يك صحابى و يا بيشتر را ملاقات كرده باشد ؛ و در فايده آن گفته شده ، اصلى عظيم در شناخت نوع مُرسل و مسند است .
و پيش از اين دانسته شد كه دو نوع مرسل و مسند جزو دسته اوّل ، از انواعى اند كه با علم رجال مرتبط اند .
مثال ديگر آن كه در شناخت اسامى و نسبت هاى «مؤتلف و مختلف» گفته شده است كه اين نوع ، شناخت اسم ها و نسبت هايى را بر عهده دارد كه در خط و نوشتار ، يكسان اند ؛ امّا صيغه آنها در لفظ ، مختلف است ، مانند : «سلام» و «سلاّم» (اوّلى با تخفيف لام و دومى با تشديد لام) ؛ و «جرير» و «حريز» .
و در فايده شناخت اين نوع گفته شده است كه چون مشكل ترين تصحيفات در اسم ها واقع مى شوند ، شناخت اين نوع از اسم ها ، موجب دفع تصحيف از آنها مى گردد . بنا بر اين ، نوع مذكور به ما مى آموزد كه در علم رجال ، راويانى را كه نامشان به گونه مذكور است و ممكن است يكى از آنها به ديگرى تصحيف گردد ، شناسايى كنيم تا بتوانيم مصاديق احاديثى را كه در سند آنها تصحيف واقع شده ، بيابيم ، و دانسته شد كه اين نوع ، در دسته اوّل از انواعى است كه با علم رجال مرتبط اند .
عنوان هاى اين دسته از انواع مرتبط با علم رجال ، عبارت است از :
1 . شناخت صفت كسانى كه روايتشان پذيرفته مى شود و يا رد مى شود ، و آنچه از جرح و توثيق كه به آنها ارتباط دارد ؛ 2 . شناخت صحابيان ۱ ؛ 3 . شناخت تابعيان ؛ 4 . شناخت روايت بزرگ ترها از كوچك ترها ؛ 5 . شناخت روايات

1.سخاوى در فتح المغيث (ج ۳ ، ص۷۸) تصريح كرده است كه مباحث مربوط به علم رجال در كتاب هاى علم الحديث (مصطلح الحديث) از اين نوع آغاز مى گردد . عبارت وى چنين است : «معرفة الصحابة ، هذا حين الشروع فى الرجال و طبقات العلماء و ما يتّصل بذلك» .


دانش رجال از ديدگاه اهل سنت
34

1 . انواعى كه تنوّعشان مبتنى بر احوال عارض بر سند (مانند : انقطاع ، اتّصال ، ارسال ، ضعف و ...) است . اين انواع ، به منزله قواعدى كلّى اند كه مصاديق آنها را بايد با مراجعه به علم رجال ، تعيين كنيم . براى مثال : در تعريف نوع مُسند گفته شده حديثى است كه سلسله سند آن ، در جميع مراتب تا به پيامبر صلى الله عليه و آله مذكور و متّصل باشد .
واضح است كه براى اطمينان يافتن از اتّصال سند ، مى بايد طبقه راويان مذكور در سند و مشايخ و شاگردان آنها مورد بررسى قرار بگيرند و اين ، كارى است كه در علم رجال بدان پرداخته مى شود .
در تعريف نوع مُرسل نيز گفته شده حديثى است كه در سند آن ، «تابعى» بگويد : «قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله كذا» ، و حديث مرسل ، حديثى ضعيف است . روشن است كه براى دانستن مصاديق احاديث مرسل ، بايد به علم رجال مراجعه شود ؛ زيرا در علم رجال گفته مى شود كه چه كسانى تابعى بوده اند .
عنوان هاى اين دسته از انواع مرتبط با علم رجال عبارت اند از : 1 . شناخت حديث صحيح ؛ 2 . شناخت حديث حَسَن ؛ 3 . شناخت حديث ضعيف ؛ 4 . شناخت مسند ؛ 5 . شناخت متّصل ؛ 6 . شناخت مُرسل ؛ 7 . شناخت منقطع ؛ 8 . شناخت مُعضل ؛ 9 . شناخت تدليس و حكم مدلّس ؛ 10 . شناخت شاذ ؛ 11 . شناخت حديث مُنكَر ؛ 12 . شناخت اعتبار و متابعات و شواهد ؛ 13 . شناخت حديث معلَّل ؛ 14 . شناخت حديث مضطرب ؛ 15 . شناخت حديث موضوع ؛ 16 . شناخت احاديثى كه در سند آنها تصحيف واقع شده است ؛ 17 . شناخت احاديث مُرسلى كه ارسال آنها مخفى است .
دسته دوم از انواعى كه با علم رجال مرتبط اند ، انواعى است كه به منزله آموزه هاى مسائل علم رجال به شمار مى آيند . اين انواع به ما مى آموزند كه در علم رجال و كتاب هاى رجالى بايد به دنبال شناخت چه مسائلى باشيم تا بتوانيم مصاديق

  • نام منبع :
    دانش رجال از ديدگاه اهل سنت
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 44985
صفحه از 298
پرینت  ارسال به