راويان امامان عليه السلام قرار دارند.
وى در مقدمه كتابش خود را ملتزم مى شمارد تا از مؤلفان شيعه نام ببرد. بر اين اساس، هر كس را كه نجاشى در كتابش به بيان شرح حال او نپرداخته است، امامى مذهب محسوب مى شود؛ مگر اينكه خود به خلاف آن تصريح كند.
در اين كتاب، علاوه بر يادكرد مؤلفان شيعى، به شرح حال گروهى از نگارندگان غير شيعه نيز توجه نموده است؛ اما در هر مورد به گرايش مذهبى و انحراف و فساد آن اشاره نموده است. ^۱
نجاشى، در بيان انگيزه خود از تأليف اين كتاب مى نويسد:
من يادآور نكته اى شدم كه سيد شريف (مرتضى)، كه خدا بقاى او را طولانى و توفيقاتش را مستدام بدارد ـ خاطرنشان ساخته بود و آن نكته عبارت از بيان اعتراض گروهى از مخالفان ما بود كه مى گويند: شما شيعيان فاقد پيشينه علمى و تصنيفات مى باشيد. البته اين اظهارات از طرف كسانى كه اطلاع روشنى از وضع شيعيان ندارند، تأمل در اخبار آنان ندانسته اند، به موقعيت علمى و تاريخى سرگذشت علمايشان واقف نبودند، با احدى از دانشمندان ملاقات نكردند تا مقام علمى آنان را بشناسند، بسيار طبيعى است. امام اگر كسى از حقيقت ناآگاه و بى خبر است، طبعا او حجت و دليل عليه ما ندارد. من از آثار شيعيان آن قدر كه در توان داشتيم، جمع آورى نمودم اگرچه نتوانستم به همه كتابهاى آنان دست يابم. زيرا اكثر كتب شيعيان در دسترس نيست و اين تذكر را براى كسانى مى دهم كه در آينده با كتبى برخورد مى نمايند و من در الفهرست خود از آن يادى نكرده ام. ^۲

2. تقدم زمانى الرجال و الفهرست شيخ و تقدم رتبى الرجال نجاشى

گرچه نگارش كتاب رجال نجاشى به لحاظ زمانى از كتابهاى مهم رجالى شيعه از جمله كشى، ابن غضايرى و حتى شيخ طوسى رحمه الله (م 460 ق) مؤخر است، به لحاظ جايگاه و رتبه علمى و تخصصى از جهاتى بر كتابهاى رجالى متقدم شيعه، ممتاز و مقدم است. اينكه گفته شد كتاب نجاشى پس از كتاب شيخ تأليف شده است. بدين قرينه است كه نجاشى در الفهرست خود از شيخ و تاليفات وى از جمله الفهرست نام برده، در حالى كه در الفهرست شيخ از نجاشى و تأليفات وى نامى نيست. برخى دليل ياد نشدن كتاب نجاشى را در الفهرست شيخ و همچنين ياد كردن نجاشى كتاب شيخ را، احتمالاً نشان از معروفيت و عظمت علمى شيخ طوسى و كتابهايش در جامعه شيعى آن روزگار و برخوردار نبودن نجاشى از شهرتى كه موجب توجه كامل به خود يا كتابش گردد، مى دانند. ليكن با اين همه بررسى و مقابله دو كتاب مزبور و