رويكرد به روش تفسير اثری (دلايل و عوامل) - صفحه 280

5 . دلايل روى كرد به روش تفسير اثرى

1 ـ 5 . تحذير از تفسير به رأى و لزوم رجوع به سنت

احاديث فراوانى در منابع حديثى وجود دارد كه در آنها فهم قرآن به افراد ويژه اى اختصاص يافته است. اين ديدگاه، وقتى پر رنگ مى شود كه ببينيم قرآن نيز از جمله مسئوليت هاى پيامبر را تبيين كلام خدا معرفى كرده است. در روايتى آمده است:
انّما يعرف القرآن من خوطب به ۱ ؛
كسانى كه مخاطبان قرآن اند، آن را به خوبى مى شناسند.
اينان، در درجه نخست، پيامبر و آن گاه اهل بيت او، و در ديدگاهى صحابه اند. قرآن كريم ، از آنجايى كه كلام خدا است، درك معارف باند آن، برتر از فهم عموم مردم بوده و به كسان ويژه اى اختصاص دارد.
و لهذه العلّة و أشباهها، لا يبلغ أحد كنه معنى حقيقة تفسير كتاب اللّه تعالى الا نبيّه و أوصيائه۲.
نيز:
نحن الراسخون فى العلم و نحن نعلم تأويله۳؛ما راسخان در علميم و ما تأويل آن را مى دانيم.
و:
انّا أهل بيت لم يزل اللّه يبعث فينا من يعلم كتابه من أوّله الى آخره۴؛از ميان ما اهل بيت، همواره خداوند كسى را بر مى گزيند كه علم كتاب خدا را از آغاز تا پايان مى داند.
نيز:
انّ من علم ما اوتينا، تفسير القرآن و أحكامه و... ثمّ قال: و لو وجدنا أوعية أو مستراحاً، لقلنا و اللّه المستعان۵؛همانا از جمله دانش هايى كه به ما داده شده، دانش تفسير قرآن و احكام آن است... . سپس فرمود: اگر ظرف هاى مناسبى پيدا كنيم و يا مورد مطمئنى وجود داشت، آنها را بازگو مى كرديم. خداوند يار و ياور است.
نه تنها در روايات، از اختصاص داشتن فهم كتاب خدا به كسانى سخن به ميان آمده كه از جهت سلبى نيز به شدت از تفسير به رأى و اجتهاد شخصى، بيم داده شده و اين كه چنين

1.الكافي (الروضة)، ج۸، ص ۳۱۱؛ وسائل الشيعة ج۱۸، ص۱۳۶.

2.وسائل الشيعة، ج۱۸، ص ۱۴۸.

3.الكافى، ج۱، ص ۲۱۳.

4.مستدرك الوسائل، ج ۱۷، ص ۳۳۴.

5.الكافى، ج۱، ص ۲۲۹.

صفحه از 300