رسول اللّه صلى الله عليه و آله : عليّ يعلّم الناس تأويلَ القرآن بما لايعلمون ـ أي يخبر ـ الناسَ بما أشكل عليهم من تأويل القرآن .۱
1 ـ 2 ـ 5 . تبليغ رسالت و اتمام حجج الهى
رسول اكرم صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام تمام مسئوليت خويش را در تبليغ رسالت محمّدى صلى الله عليه و آله به انجام رساندند ، و حجّت هاى بالغه الهى را اتمام نمودند .
اين مقدّمه هم از نظر عقلى و هم نقلى از واضحات است و جزء مسلّمات و مورد اتّفاق امّت اسلامى است . دلايل واضح اين سخن در قرآن و احاديث بيش از آن است كه نياز به تفصيل داشته باشد ، و ما به اختصار چند وجه را برمى شمارم :
الف . آيه «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النّاسِ إِنَّ اللّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ» .۲
اين آيه به مفهوم شرط دلالت بر انجام تبليغ رسالت از سوى رسول خدا صلى الله عليه و آله اشاره دارد ؛ زيرا زمان نزول آيه اواخر عمر آن حضرت است و مى فرمايد اگر امر خلافت و ولايت امير المؤمنين عليه السلام را به صورت عمومى ابلاغ نكنى ، رسالت پروردگارت را نرسانده اى ، مفهوم آن اين است كه اگر چنين كنى ، رسالتت را رسانده اى . از شواهد اين برداشت ، احاديث وارده ۳ در شأن نزول اين آيه و گواهى خواستن آن حضرت از صحابه و گواهى آنان به تبليغ رسالت است .
ب . قرآن در باره تمامى پيامبران ، به طور كلّى ۴ ، و در باره پيامبرانى به طور خاص ۵ گواهى مى دهد كه رسالت هاى پروردگارشان را به انجام رسانده اند ؛ هم آن شهادت كلّى، رسول خدا صلى الله عليه و آله را نيز شامل مى گردد ، و هم وقتى در شأن ساير پيامبران چنين معنايى اثبات شود ، به طريق اولى ، گواهى به تبليغ رسالت از سوى رسول اكرم نيز خواهد بود .
به علاوه ، رسول خدا صلى الله عليه و آله در روز قيامت براى ديگر انبيا گواهى به تبليغ رسالت مى دهد ؛ زيرا او شاهد بر ديگر انبيا و اوليا است ۶ . اين وجه نيز راه ديگرى از طريق اولويت را براى
1.بصائر الدرجات، ص۱۹۵، ح۳ عن أنس ؛ شواهد التنزيل، ج۱ ، ص۳۹ ، ح۲۸ عن أنس صدره .
2.سوره مائده ، آيه ۶۷ .
3.از جمله : الكافي، ج ۱ ، ص ۲۹۰، ح ۶ .
4. «إِلاّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا * لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسالاتِ رَبِّهِمْ وَ أَحاطَ بِما لَدَيْهِمْ وَ أَحْصى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا» (سوره جنّ ، آيه ۲۷ ـ ۲۸) .
5.ر . ك : سوره اعراف ، آيه ۶۲ .
6.ر . ك : سوره نساء، آيه ۴۱ ؛ سوره بقره ، آيه ۱۴۳؛ سوره حجّ ، آيه ۷۸ .
