شده ـ هيچ گونه نيازى به هيچ كتابى و به هيچ سنتى و به هيچ روايتى نيست. ^۱
من مدعى هستم كه حتى يك آيه (البته غير از آيات مفاتيح سور و حروف رمزى) در قرآن نيست كه نشود آن را از خودش فهميد تا چه رسد به ديگر آيات؛ حتى آيات متشابه. آيات متشابه قرآن دو گونه هستند؛ يك دسته آيات تشابه دارند و با آيه محكم فهميده مى شوند و يك دسته عميق تر كه خود آيه متشابه را با خود آن آيه مى فهميم؛ اگر دقت زياد كنيم. ^۲
2. آيات ترغيب كننده به تدبّر در قرآن و يا نكوهش عدم تدبّر در آن نيز از دلايل امكان فهم قرآن بدون احتياج به مبين ديگر است:
«أَفَلاَ يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَآ»^۳.
بنابراين ، اگر قفل دل گشوده شود ، معارف قرآنى به درون آن نفوذ خواهد كرد و اگر اين گونه نبود ، توبيخ كردن برخى بر عدم تدبر در قرآن لغو بود:
«أَفَلاَ يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ اخْتِلَـفًا كَثِيرًا»^۴.
اين آيه نيز بر همه فهم بودن قرآن دلالت دارد؛ حتى براى كسانى است كه دين و شريعت و پيامبر را قبول ندارند؛ يعنى آن كه فهم عادى بشر به درك قرآن دسترسى دارد. ^۵
3. گروه ديگرى از آيات ـ كه بر فهم قرآن بدون نياز به شى ديگر دلالت دارند ـ آيات تحدى است.
«قُل لَّـئِنِ اجْتَمَعَتِ الاْءِنسُ وَ الْجِنُّ عَلَى أَن يَأْتُواْ بِمِثْلِ هَـذَا الْقُرْءَانِ لاَ يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا»^۶.
بديهى است كه ديگران را به مبارزه فراخواندن و تأكيد بر آن كه شما نمى توانيد همانند قرآن ، و حتى سوره اى از آن بياوريد ، مبتنى بر اين است كه آيات قرآنى قابل فهم عموم باشد تا آنان بتوانند به دنبال شبيه سازى آن باشند و امكان مقايسه قرآن با متن ساخته شده آنان و تميز اين دو از يكديگر براى همه مردمان فراهم باشد. گفتنى است كه مخاطبان اصلى و اوليه آيات تحدّى كسانى هستند كه نبوت پيامبر صلى الله عليه و آله را باور نداشته ، تفسير و تبيين او را از قرآن نمى پذيرند.